علیاویة

علیاویة. [ ع َل ْ وی ی َ ] (اِخ ) علیائیة. از فِرَق غُلاة و اصحاب «علیأبن ذراع دوسی » یا «اسدی » هستند که حضرت امیرالمؤمنین علی (ع ) را خدا میدانستند و حضرت رسول را پیغمبری میشمردند که از جانب او به رسالت آمده است . و با غُلاة دیگر از قبیل مخمسة و محمدیة در پاره ای از عقاید اشتراک داشتند. و کسی که در انتشار این عقاید سعی بسیار داشت ، بشار شَعیری از معاصران حضرت صادق (ع ) بود و وی خود رابنده ٔ علی بن ابی طالب (ع ) و از جانب او رسولی میدانست که بر محمدیة مبعوث شده است ، و با خطابیة یعنی اصحاب ابوالخطاب در چهار کس ، یعنی علی و فاطمه و حسن و حسین توافق داشت و میگفت که معنای فاطمه و حسن و حسین تلبیس است و غرض حقیقی درین اسامی «علی » است ، چه او در امامت بر این سه شخص تقدم دارد. علیاویة در اباحت و تناسخ و تعطیل با مخمسة تفاوتی نداشتند ولی نبوت پیغمبر اسلام و رسالت سلمان فارسی را از جانب او، چنانکه محمدیة میگفتند، نمی پذیرفتند بلکه محمدبن عبداﷲ را بنده ٔ علی بن ابی طالب میشمردند. محمدیة میگفتند که چون بشار شعیری منکر رسالت سلمان و ربوبیت حضرت رسول گردید بصورت مرغی که «عَلیاء» نام داشت مسخ شد، و فرقه ٔ طرفدار او بهمین جهت علیائیة خوانده شدند.
مخمسه و علیاویة و محمدیة و خطابیة میگفتند که هر کس خود را به آل محمد منتسب دارد درین ادعا دروغگو و نسبت به خدا مفتری است ، مثل یهود و نصاری در آیه ٔ «و قالت الیهود و النصاری نحن أبنأاﷲ و أحباؤه . قل فلم یعذبکم بذنوبکم ، بل أنتم بشر ممن خلق » (قرآن 21/5)، چه عبداﷲ به عقیده ٔ محمدیة، و علی بن ابی طالب به عقیده ٔ علیاویة،پروردگارانی باشند که نه از کسی زاده اند و نه ایشان را فرزندی باشد. (از خاندان نوبختی عباس اقبال ، ص 259 از رجال کشی ، ص 131 و سایر صفحات و خطط ج 4 ص 177 و ابن حزم ص 186).