ترجمه مقاله

علی میرزا

لغت‌نامه دهخدا

علی میرزا. [ ع َ ] (اِخ ) (سلطان ...) ابن سلطان محمودمیرزا. وی از شاهزادگان تیموری و مادر او زهره بیگی آغا از قوم ازبک بود. علی میرزا بر سمرقند و بخارا سلطنت میکرد. در سال 905 هَ . ق . که محمدخان شیبانی قصد تسخیر سمرقند و بخارا را کرده بود مدتها آن ولایات را محاصره کرد ولی سودی نبخشید. تا زهره بیگی آغا مادر سلطان علی میرزا، به طمع اینکه محمدخان شیبانی او را به زنی بگیرد، بر طبق قراری که مخفیانه با محمدخان گذاشته بود شروع به اغوای سلطانعلی و تشویق او به تسلیم در مقابل محمدخان کرد. از سوی دیگر خواجه قطب الدین یحیی با این امر سخت به مخالفت برخاست ولی سرانجام بر اثر وسوسه ٔ زهره بیگی آغا، در یکی از روزهای جمعه که قطب الدین یحیی و دیگر بزرگان در مسجد جامع به نماز مشغول بودند، سلطان علی میرزا با گروهی از خواص خود از دروازه ٔ چهارراهه ٔ سمرقند به نزد محمدخان شیبانی رفت و به او پناه برد. و خواجه قطب الدین هنگامی که بر این امر آگاه شد مردم را به مقاومت در برابر سپاه محمدخان دعوت کرد اما چون کسی به دعوت او پاسخ نداد، خود نیز بدان سپاه ملحق شد. و محمدخان پس از اینکه بر ملک سمرقند مسلط گشت و ولایات اطراف آن را نیز تسخیر کرد، برای اینکه خیال خود را از وجود برخی از اشخاص که احتمال مخالفت آنها میرفت آسوده سازد آنها را به قتل رسانید که ازآن جمله سلطانعلی میرزا بود. (از حبیب السیر چ خیام ج 4 ص 98 و 232 و 276 - 279) (دستورالوزراء ص 340).
ترجمه مقاله