فاضل دربندی

فاضل دربندی . [ ض ِ ل ِ دَ ب َ ] (اِخ ) آخوند ملا آقا پسر عابدین رمضان بن زاهد شیروانی . با شیخ مرتضی انصاری معاصر و از شاگردان شریف العلماء مازندرانی بوده است . در علم اکسیر نیز مهارت داشته و رساله ای در آن علم تألیف کرده است . میرزا محمد تنکابنی شاگرد او درباره اش گفته است : فصاحت و بلاغت دربندی مسلم عرب و عجم و در علوم عربیه بی نظیر و در علم رجال مرجع ارباب کمال بوده و نوادر بسیاری از وی منقول است . از آثارش این کتب مشهور است : 1- اسرارالشهاده ، که نام دیگر آن اکسیرالعبادات است و اصل عربی و ترجمه ٔ فارسی آن هر دو در ایران طبع شده است . 2- جواهر الایقان . 3- الجوهرة (یا جوهرالصناعة)، در اسطرلاب . 4- خزائن الاحکام . 5- رساله ای در اکسیر. 6- رساله ای در رجال و درایة. 7- سعادت ناصریه ، که به نام ناصرالدین شاه تألیف شده است . 8- عناوین الادله ، در اصول . و کتب دیگری نیز در علوم دینی و اخبار و اصول داشته است . (از ریحانة الادب ج 2 ص 15).