فرخ مرت

فرخ مرت . [ ف َرْ رُ م َ ] (اِخ ) مؤلف «ماتیکان هزار داتستان ». این کتاب گزارش هزار فتوای قضایی است و از جمله کتب غیردینی است که از زبان پهلوی ساسانی باقی مانده است . (از سبک شناسی بهار ج 1 ص 50 و 54). از این کتاب یک نسخه ٔ منحصربه فرد موجود است که شامل 75 ورق و در کتابخانه ٔ مانکجی لیمجی هوشنگ هاتریا است . مودی آن را طبع کرده و بیست ورق آن را هم دستور انکلساریا به صورت چاپ عکسی در 1913 م . انتشار داده است . بارتلمه و پالیارو نیز قطعاتی از آن را به آلمانی و ایتالیایی ترجمه و آن را با اصل و پاره ای توضیحات زبانشناسی چاپ کرده اند. در این مادیگان نام گروهی از قضاة به نام دوره ٔ ساسانی ذکر شده است و نیز نام نوشته ٔ قضایی دیگری موسوم به «دستوران » یک مرتبه در آن آمده است . از دوره ٔ ساسانیان یک مجموعه ٔ قضایی به زبان سریانی موجود است که در آغاز به زبان پهلوی بوده و اکثر منابع آن با مادیگان هزار دادستان یکی است . این نسخه در قرن هشتم میلادی به دست یک کشیش ایرانی به نام عیشوبخت تدوین شده و مترجم کوشیده است که قوانین حقوقی ایران را تغییر دهد و به مذهب خود نزدیک سازد. (از ایران در زمان ساسانیان ترجمه ٔ رشیدیاسمی چ 2 ص 75 و 76).