قاضی کویی

قاضی کویی . (اِخ ) خالسدون . خالگیدونیا. قصبه ای است در نزدیکی استانبول و در گوشه ٔ جنوبی مدخل مرمره به بغاز استانبول تابع اسکدارو جزء شهر استانبول و از نظر اعتدال آب و هوا و زیبائی مناظر مورد علاقه ٔ جهانگردان است . این قصبه از کهن ترین اماکن آسیای صغیر است و به سال 676 ق . م . از «مغاره » یونان گروهی بدانجا مهاجرت کردند و این مهاجرنشین را بنیاد نهادند. هفده سال قبل از تأسیس دولت بیزانس در آنجا قصبه ای به نام قارخدون احداث شد که مردم آنجا به استقلال زندگی میکردند و اراضی ساحل جنوب شرقی بغاز استانبول را نیز در اختیار گرفتند. بعدها اسفندیار پادشاه ایران آنجا را تصرف کرد و بعد از اسکندر تابع دولت «بیتنیا» و مدتی نیز در تصرف مهرداد بود ولی به موجب عهدنامه ٔ نیقومد یا (ازمید) به رومیان واگذار گردید و به سال 451 م . یک اجتماع بزرگ مذهبی مسیحی در این قصبه تشکیل شد و رأی به بطلان مذهب «اوتیخی » (اوتیشیست ) داد. قبل از میلاد در قارخیدون معبدی برای پرستش زهره (الهه عشق ) وجود داشت . هنگام فتح استانبول قصبه ٔ قارخیدون ویران گردید و بعدها بعلتی که معلوم نیست به صورت کوی کوچکی مرکب از بناهای ییلاقی به نام قاضی کویی درآمد و در قرون اخیر آبادی بیشتری یافت . (از قاموس الاعلام ترکی ) (لغات تاریخیة و جغرافیة احمد رفعت ).