ترجمه مقاله

قالی قلا

لغت‌نامه دهخدا

قالی قلا. [ ق َ ] (اِخ ) شهری است در ارمنستان کبیر از نواحی خلاط از نواحی منازجرد از نواحی ارمنستان چهارم . احمدبن یحیی گوید: از عهد انوشیروان هنوز ارمنستان بدست ایرانیان بود تا اسلام آمد. و این کشوردچار اختلال و نابسامانی و شبیه ملوک الطوائفی می بود تا آنکه ارمینیاغس یکی از مردم ارمنستان زمام حکومت آنجا را در دست گرفت و به اختلافات پایان بخشید. پس از وی زنی به حکومت رسید به نام قالی و شهری ساخت و آن را قالی قاله نامید که معنای آن احسان قالی است و مجسمه ٔ خود را بر یکی از دروازه های شهر نصب کرد. عرب این شهر را قالیقلا نامیدند. شاعری گوید :
سیصبح فوقی اقتم الریش واقعاً
بقالی قلا او من وراء دبیل .
بطلمیوس گوید: طول این شهر 60 درجه و عرض آن 38درجه زیر 14 درجه از سرطان است و گویا در اقلیم پنجم باشد. ابوعون در زیج خود گوید: قالی قلا در اقلیم چهارم است . طول آن 63 درجه و 25 دقیقه و عرض آن 38 درجه است . در قالی قلا فرشی بافته میشود که آن را قالی نامند و قالی نسبت اختصاری است به شهر قالی قلا. (معجم البلدان ج 7 ص 17) (نزهةالقلوب ج 3 ص 97). ابن خلکان از سمعانی روایت کند که قالی قلا از اعمال دیاربکر است و نیز ابن خلکان گوید: در تاریخ سلجوقیه ٔ عماد کاتب اصفهانی آمده است که قالی قلا ارزن الروم است .
ترجمه مقاله