ترجمه مقاله

لغو

لغت‌نامه دهخدا

لغو. [ ل َغ ْوْ ] (ع ص ، اِ) سخن بیهوده . (منتهی الارب ). لغی ّ. لغوی . سخن نافرجام . (دهار) (ترجمان القرآن جرجانی ). باطل . (مهذب الاسماء). افکنده . به شمار نیامده . سقط. بی معنی . بیهوده . جرجانی گوید: ضم الکلام ما هو ساقط العبرة منه و هو الذی لا معنی له فی حق ثبوت الحکم . (تعریفات ). صاحب کشاف اصطلاحات الفنون آرد: لغو به فتح لام و سکون غین معجمه در لغت بیهوده و سخن باطل . کما فی مدار الافاضل و در تفسیر قشیری گفته که لغو آن چیزی است که آدمی را از یاد و ذکر خدا غافل سازد و پاره ای گفته اند: لغو چیزی باشد که موجب وسیله نزد خدا نشود. دیگری گفته لغو سخنی باشد که شنیدن آن موجب غفلت از ذکر و یاد حق گردد. || (اصطلاح نحو) و در اصطلاح نحویان قسمی از ظرف است که آن را ملغی نامند و ضمن معنی ظرف بیان آن گذشت . || (اصطلاح شرع ) و لغو در اصطلاح شرع قسمی از سوگند باشد که بیان آن ضمن تفسیر لفظ یمین خواهد آمد ان شأاﷲ تعالی - انتهی : هر دو منزّهیم از لغو و تأثیم . (ترجمه ٔ تاریخ یمینی صص 448 -449). و امور لغو را عادت نکند. (مج-ال-س سع-دی ).
گر از بنده لغوی شنیدی مرنج
جهاندیده بسیار گوید دروغ .

سعدی .


|| هیچکاره از هر چیزی . || خطا. لغی ّ. لغوی ّ. || آنچه در حساب و شمار نیاید از شتربچه و گوسپند ریزه که در دیت داده شود به سبب حقارت و خردی وی . لغی ّ. (منتهی الارب ). || گناه . منه : قوله تعالی : لایؤاخذکم اﷲ باللغو فی ایمانکم (قرآن 225/2 و 89/5)؛ ای بالاثم فی الخلف اذا کفرتم و بما لایعقد علیه القلب و هو کقولک بلی واﷲ لاواﷲ. (منتهی الارب ). || استثناء، یعنی در سوگند کلمه ٔ اِن شأاﷲ گفتن . سوگندی که به قصد دل نباشد. (منتخب اللغات ). جرجانی گوید: هو ان یحلف علی شی ٔ و هو یری انه کذلک و لیس کما یری فی الواقع هذا عند ابی حنیفة و قال الشافعی هی ما لایعقد الرجل قلبه علیه کقوله لا واﷲ و بلی واﷲ (تعریفات ): عقد؛ سوگندبدون لغو و استثناء. (منتهی الارب ).
ترجمه مقاله