مضا
لغت‌نامه دهخدا
مضا. [ م َ ] (ع اِمص ) مضاء . بُرندگی و تیزی :
در صد مصاف معرکه گر کند گشته ام
روزی به یک صقال به جای آید این مضا.
ز چرخ گردان مهری ز کوه ثابت زر
ز چشم ابر سرشکی ز حد تیغ مضا.
|| تندی . سرعت . روانی :
بود حیدر در مضاء حمله چون شاه جهان
تا به مردی این جهان آوازه ٔ حیدر گرفت .
گه ِ وقار و گه ِ جود، دست و طبع تو راست
ثبات تند جبال و مضاء تیز ریاح .
نه داشت ثبات حزم تو کوه
نه یافت مضای عزم تو باد.
زرای اوست نفاذی که در قضا باشد
ز وهم اوست مضائی که این قدر دارد.
مضای عزمش بر روی باد بست جناح
ثبات حزمش در مغز کوه کوفت قدم .
|| نفاذ. امضاء. عزم :
حشمتش را مضاء بهرام است
رتبتش را علو کیوان باد.
در هر کار که اعتماد بر مضا و نفاذ تو کرده ام . (کلیله چ مینوی ص 234)... زن حکیم و خردمند داشت که به سداد و غنا و نفاذ و مضا مذکور باشد. (کلیله چ مینوی ص 350).
مضاء رای تو چون گوهر ظفر بنمود
خرد بدید که از برق چون جهد الماس .
مضای خشم تو بر نامه ٔ اجل توقیع
نفاذ امر تو بر دعوی قضا برهان .
و رجوع به ماده ٔ بعد شود.
در صد مصاف معرکه گر کند گشته ام
روزی به یک صقال به جای آید این مضا.
مسعودسعد (دیوان چ رشیدیاسمی ص 2).
ز چرخ گردان مهری ز کوه ثابت زر
ز چشم ابر سرشکی ز حد تیغ مضا.
مسعودسعد (دیوان چ رشیدیاسمی ص 8).
|| تندی . سرعت . روانی :
بود حیدر در مضاء حمله چون شاه جهان
تا به مردی این جهان آوازه ٔ حیدر گرفت .
مسعودسعد (دیوان ص 75).
گه ِ وقار و گه ِ جود، دست و طبع تو راست
ثبات تند جبال و مضاء تیز ریاح .
مسعودسعد.
نه داشت ثبات حزم تو کوه
نه یافت مضای عزم تو باد.
مسعودسعد.
زرای اوست نفاذی که در قضا باشد
ز وهم اوست مضائی که این قدر دارد.
مسعودسعد (دیوان چ رشیدیاسمی ص 88).
مضای عزمش بر روی باد بست جناح
ثبات حزمش در مغز کوه کوفت قدم .
مسعودسعد (دیوان چ رشیدیاسمی ص 350).
|| نفاذ. امضاء. عزم :
حشمتش را مضاء بهرام است
رتبتش را علو کیوان باد.
مسعودسعد.
در هر کار که اعتماد بر مضا و نفاذ تو کرده ام . (کلیله چ مینوی ص 234)... زن حکیم و خردمند داشت که به سداد و غنا و نفاذ و مضا مذکور باشد. (کلیله چ مینوی ص 350).
مضاء رای تو چون گوهر ظفر بنمود
خرد بدید که از برق چون جهد الماس .
سیدحسن غزنوی .
مضای خشم تو بر نامه ٔ اجل توقیع
نفاذ امر تو بر دعوی قضا برهان .
انوری (دیوان چ مدرس رضوی ص 357).
و رجوع به ماده ٔ بعد شود.
