مطبوع
لغت‌نامه دهخدا
مطبوع . [ م َ ] (ع ص ) خوش آینده و مرغوب طبع. (غیاث ) (آنندراج ). خوش آیندو خنیده و موافق میل و موافق طبع و مرغوب طبع و دلنشین و دلچسب و مقبول و خوشگل . (ناظم الاطباء). مرغوب .مطابق میل . مطابق طبع. خوش آیند. دل پسند. خاطرپسند. (یادداشت به خط مرحوم دهخدا) : پس این مسئله بخلاف آن قیاس است که خواجه کرده است که یزدان مطبوع است بر خیر و قادر نیست بر شر و اهریمن مطبوع است بر شر و قادر نیست بر خیر. (کتاب النقض ص 446). گویندهر مکلف که مطبوع باشد از قبل خدای تعالی بر ایمان و طاعت هرگز کفر نتواند آوردن . (کتاب النقض ص 446).
غریب از خوی مطبوعت که روی از بندگان پوشی
بدیع از طبع موزونت که در بر دوستان بندی .
ای چشم خرد حیران در منظر مطبوعت
وی دست هوس کوتاه از دامن ادراکت .
فتنه انگیزی و خون ریزی و خلقی نگرانند
که چه شیرین حرکاتی و چه مطبوع کلامی .
سلطان را سخن گفتن او مطبوع آمد. (گلستان ).
حافظا گر مدد از بخت بلندت باشد
صیدآن شاهد مطبوع شمایل باشی .
از بهر دل کسی بدست آوردن
مطبوع نباشد دگری آزردن .
- غیرمطبوع ؛ بدگل وزشت و غیرمقبول و برخلاف میل . (ناظم الاطباء).
- مطبوع افتادن ؛ خوش آمدن . مورد قبول و خوش آیندی قرار گرفتن .
- نامطبوع ؛ ناخوشایند : لاجرم در بزرگی نامقبول و نامطبوع آمد. (گلستان ).
|| چاپ شده و به طبعرسیده . (ناظم الاطباء). مهرکرده شده . نقش کرده . چاپ زده . چاپ کرده . چاپی . مقابل خطی . (یادداشت به خط مرحوم دهخدا). و رجوع به ماده ٔ بعد شود.
غریب از خوی مطبوعت که روی از بندگان پوشی
بدیع از طبع موزونت که در بر دوستان بندی .
سعدی .
ای چشم خرد حیران در منظر مطبوعت
وی دست هوس کوتاه از دامن ادراکت .
سعدی .
فتنه انگیزی و خون ریزی و خلقی نگرانند
که چه شیرین حرکاتی و چه مطبوع کلامی .
سعدی .
سلطان را سخن گفتن او مطبوع آمد. (گلستان ).
حافظا گر مدد از بخت بلندت باشد
صیدآن شاهد مطبوع شمایل باشی .
حافظ.
از بهر دل کسی بدست آوردن
مطبوع نباشد دگری آزردن .
(ازامثال و حکم ج 1 ص 108).
- غیرمطبوع ؛ بدگل وزشت و غیرمقبول و برخلاف میل . (ناظم الاطباء).
- مطبوع افتادن ؛ خوش آمدن . مورد قبول و خوش آیندی قرار گرفتن .
- نامطبوع ؛ ناخوشایند : لاجرم در بزرگی نامقبول و نامطبوع آمد. (گلستان ).
|| چاپ شده و به طبعرسیده . (ناظم الاطباء). مهرکرده شده . نقش کرده . چاپ زده . چاپ کرده . چاپی . مقابل خطی . (یادداشت به خط مرحوم دهخدا). و رجوع به ماده ٔ بعد شود.
