ملائکه
لغت‌نامه دهخدا
ملائکه . [ م َ ءِ ک َ / ک ِ ] (ع اِ) مأخوذ از تازی ، فرشتگان . (ناظم الاطباء).فرشتگان . جمع ملک است . در اصل ملائک بود تاء به جهت تأکید معنی جمع زیاده کرده اند چنانکه ملاحده جمع ملحد و صیاقله جمع صیقل . (غیاث ) (آنندراج ). ملائکة : چنانکه ابلیس را خلق بپسندیدند و ملائکه وی را نپسندیدند. (کشف المحجوب هجویری چ لنینگراد ص 70). اعلاعلیین وی آن است که به درجه ٔ ملائکه رسد چنانکه از دست شهوت و غضب خلاص یابد. (کیمیای سعادت ). این شایستگی صفت ملائکه است و کمال درجه ٔ آدمی است . (کیمیای سعادت ). تفاوت میان صفات بهایم و صفات ملائکه چند است که از اسفل السافلین تا به اعلاعلیین . (کیمیای سعادت ).
بنده به دعای دولت تست
با جمع ملائکه مشارک .
در پیش صفه ٔ تو ز جمع ملائکه
صف در پس صف است و سپه در پس سپه .
گاهم به ملائکه ملاقات
باشد به مقام لا و الا.
به مقام از ملائکه درگذشتی . (گلستان ). در هزیمت کفار مجاهدان جهاد اصغر را جنود ملائکه مدد و معاونت نمودند. (مصباح الهدایه چ همایی ص 237). در صورت صلوة سر عبادت جمیع ملائکه درج است چه بعضی از ملائکه آنند که پیوسته در رکوع باشند. (مصباح الهدایه ایضاً ص 297). پس مصلی به واسطه ٔ صلوة در سلک جمیع ملائکه که سکان حظایر قدس و قطان صوامع انس اند منخرط گردد. (مصباح الهدایه ایضاً ص 297). سماوات و ملائکه را از بامداد پنجشنبه تا سه ساعت روز جمعه خلق کرد. (حبیب السیر چ خیام ج 1 ص 12). طایفه ای از ملائکه ٔ عظام به مقاتله ٔ ارباب ظلم و ظلام شتافتند. (حبیب السیر چ خیام ج 1 ص 14). ابلیس با ملائکه به آسمان رفته نشو و نما یافت و در طاعت و عبادت به مرتبه ای مبالغت نمود... (حبیب السیر چ خیام ج 1 ص 14). و رجوع به ملائکة شود.
- مثل ملائکه ؛ پارسا و بی گناه . (امثال و حکم ج 3 ص 1490).
|| در فارسی گاه در معنی مفرد آید :
اقضی القضات عُمَّرِ عبدالعزیز راست
جاهی کزآن ملائکه حرز حریز کرد.
|| در اصطلاح فلاسفه ٔ اسلام مراد از ملائکه عقول مجرده و نفوس فلکیه و ارواح مجرده اند که تصرف در عنصریات کنند و شیطان عبارت از قوت متخیله است و برای هر فلکی روحی است کلی که از آن ارواح زیادی منشعب شود. (از فرهنگ علوم عقلی سجادی ).
- ملائکةالروحانیة ؛ مراد ارواح مجرده است . (فرهنگ علوم عقلی سجادی ).
- ملائکة الطباع الارضیة ؛ مراد طبایع کلیه اند. (فرهنگ علوم عقلی سجادی ).
- ملائکة موکله ؛ مراد عقول است . (فرهنگ علوم عقلی سجادی ).
بنده به دعای دولت تست
با جمع ملائکه مشارک .
ابوالفرج رونی .
در پیش صفه ٔ تو ز جمع ملائکه
صف در پس صف است و سپه در پس سپه .
خاقانی (منشآت چ محمد روشن ص 241).
گاهم به ملائکه ملاقات
باشد به مقام لا و الا.
مولوی (کلیات شمس چ امیرکبیر ص 40).
به مقام از ملائکه درگذشتی . (گلستان ). در هزیمت کفار مجاهدان جهاد اصغر را جنود ملائکه مدد و معاونت نمودند. (مصباح الهدایه چ همایی ص 237). در صورت صلوة سر عبادت جمیع ملائکه درج است چه بعضی از ملائکه آنند که پیوسته در رکوع باشند. (مصباح الهدایه ایضاً ص 297). پس مصلی به واسطه ٔ صلوة در سلک جمیع ملائکه که سکان حظایر قدس و قطان صوامع انس اند منخرط گردد. (مصباح الهدایه ایضاً ص 297). سماوات و ملائکه را از بامداد پنجشنبه تا سه ساعت روز جمعه خلق کرد. (حبیب السیر چ خیام ج 1 ص 12). طایفه ای از ملائکه ٔ عظام به مقاتله ٔ ارباب ظلم و ظلام شتافتند. (حبیب السیر چ خیام ج 1 ص 14). ابلیس با ملائکه به آسمان رفته نشو و نما یافت و در طاعت و عبادت به مرتبه ای مبالغت نمود... (حبیب السیر چ خیام ج 1 ص 14). و رجوع به ملائکة شود.
- مثل ملائکه ؛ پارسا و بی گناه . (امثال و حکم ج 3 ص 1490).
|| در فارسی گاه در معنی مفرد آید :
اقضی القضات عُمَّرِ عبدالعزیز راست
جاهی کزآن ملائکه حرز حریز کرد.
خاقانی (دیوان چ سجادی ص 855).
|| در اصطلاح فلاسفه ٔ اسلام مراد از ملائکه عقول مجرده و نفوس فلکیه و ارواح مجرده اند که تصرف در عنصریات کنند و شیطان عبارت از قوت متخیله است و برای هر فلکی روحی است کلی که از آن ارواح زیادی منشعب شود. (از فرهنگ علوم عقلی سجادی ).
- ملائکةالروحانیة ؛ مراد ارواح مجرده است . (فرهنگ علوم عقلی سجادی ).
- ملائکة الطباع الارضیة ؛ مراد طبایع کلیه اند. (فرهنگ علوم عقلی سجادی ).
- ملائکة موکله ؛ مراد عقول است . (فرهنگ علوم عقلی سجادی ).
