هئوروتات

هئوروتات . [ هََ ئور وَ ] (اِخ ) (اوستائی ) در فارسی امروزین ، خرداد که نام سومین ماه از سال شمسی است . در اوستا یکی از امشاسپندان و غالباً با امشاسپند امرداد یکجا آمده است . خرداد نماینده ٔ رسائی و کمال اهورامزداست و در این گیتی به نگهبانی آب گماشته شده است . در اوستا از واژه ٔ خرداد مانند نامهای امشاسپندان و ایزدان دیگر، گاهی معنی آن که رسائی و کمال است اراده میشود وگاهی نام مخصوص یکی از مهین فرشتگان است . این واژه از دو جزء ترکیب یافته نخست هئورو رجوع به هئورو شودو جزء دوم تات که در فارسی امروزی «داد» شده ، پساوندی است که به پایان برخی از واژه ها پیوسته ، میرساند که در آن واژه اسم مجرد و مؤنث است چنانکه در «ارشتات » (= راستی و درستی ) و دروتات (= درستی ) و اوپرتات (= برتری ) و جز آن دیده میشود. این «داد» با کلمه ٔ دات که در فرس هخامنشی و اوستا به معنی قانون است و در فارسی داد گردیده و به معنی عدالت گرفته شده و همچنین با «دات » دیگر که اسم مفعول «دا» میباشد و درفرس هخامنشی و اوستا به معنی دادن و آفریدن و بخشیدن است و در فارسی امروزی نیز «داد» شده چنانکه در بغداد (بغ + داد) و خداداد و غیره دیده میشود، ربطی ندارد. (از فرهنگ ایران باستان ، تألیف پورداود ص 57).