هاشمیه

هاشمیه . [ ش ِ می ی َ ] (اِخ ) شهری است که سفاح اولین خلیفه ٔ عباسی آن را در کوفه بنا کرد. توضیح آنکه چون خلافت به سفاح رسید به کاخ ابن هبیرة فرودآمد و ساختمان آن را به اتمام رسانید و بشکل شهری درآورد و هاشمیه نام نهاد. ولی این نام در بین مردم شیوع پیدا نکرد و باز به اسم اولی آن یعنی ابن هبیره میخواندند. خلیفه را این قضیه مطبوع طبع نبود و بدان جهت دست از آن مکان برداشت و در جای دیگر شهری ساخت و در آنجا سکونت گزید. ولی این بار هم مقبول طبع او واقع نشد و در زمین انبار شهر معروف هاشمیه را بنا کرد و بدانجا منتقل شد و تا آخر زندگی خود در همین شهر اقامت داشت و در همین جا هم به خاک سپرده شد. هنگامی که جانشین او منصور به خلافت رسید این شهر ناتمام را به اتمام رسانیده پایتخت خود ساخت . ولی پس از چندی شهر بغداد را بنا نهاد و پایتخت را بدانجا منتقل کرد. منصور عباسی ، عبداﷲبن حسن بن حسن بن علی بن ابیطالب و اهل بیتش را در همین شهر هاشمیه زندانی کرد. (از معجم البلدان ). حمداﷲ مستوفی صاحب نزهةالقلوب ، بنای شهر هاشمیه را به علی بن ابیطالب خلیفه ٔ چهارم از خلفای راشدین نسبت داده و گفته است که ابوجعفر منصور دومین خلیفه ٔ عباسی آن را به اتمام رسانید و بر گرد آن بارو کشید. (نزهةالقلوب چ اروپا مقاله ٔ سوم ص 31).