هجویری

هجویری . [ هَُ ] (اِخ ) علی بن عثمان بن علی الجلابی الهجویری الغزنوی ، مکنی به ابوالحسن از عرفای قرن پنجم هجری است . نسبت وی به غزنین از مشرق خراسان است . وی در بعض علوم شاگرد ابوالعباس شقانی بوده و در طریقت از ابوالفضل محمدبن حسن ختلی پیروی میکرده و ابوالفضل خود از مریدان ابوالحسن بصری بوده است . هجویری با سه واسطه پیرو طریقت جنید است . مشکلات خود را با شیخ المشایخ ابوالقاسم گرگانی در میان میگذشت . او راست : 1- کشف المحجوب که از مآخذ بسیار معتبر تصوف و عرفان و از مفیدترین کتاب های تصوف اسلامی است و این کتاب به خواهش ابوسعید هجویری در پاسخ پرسشهای او تألیف شده است . 2- دیوان شعر که چیزی از آن برجای نیست فقط در آغاز کشف المحجوب از انتحال آن گفتگو کرده است .3- کتاب فنا و بقا که آنهم در مذهب تصوف بوده و برجای نمانده است . 4- اسراب الخرق و الملونات . هجویری گوید: «مرا اندر این معنی کتابی است مفرد که نام آن اسرار الخرق و الملونات است و نسخه ٔ آن مرید را باید». این کتاب نیز در دست نیست . 5- الرعایة بحقوق اﷲ تعالی . 6- کتاب البیان لاهل العیان . 7- منهاج الدین . 8- نحو القلوب . 9- ایمان . 10- فرق فرق . در موضعی از کتاب کشف المحجوب اشاره می کند که وی رسالات و کتبی داشته و دیگران آنها را به نام خود کرده اند و چندین بار به این مسأله اشاره کرده است . با توجه به زمان مشایخ و معاصران او، هجویری را باید از عرفای قرن پنجم هجری دانست . (نقل به اختصار و اندک تصرف از ترجمه ٔ مقدمه ٔ ژوکوفسکی بر کشف المحجوب ). رجوع بدان مقدمه و نیز رجوع به علی جلایی شود.