هنرمند
لغت‌نامه دهخدا
هنرمند. [ هَُ ن َ م َ ] (ص مرکب ) باهنر :
ز گیتی هنرمند و خامش تویی
که پروردگار سیاوش تویی .
آن خریدار سخندان و سخن
و آن هواخواه هنرمند و هنر.
مرد هنرمند کش خرد نبود یار
باشدچون دیده ای که باشد ارمد.
طرفه آنکه افاضل و مردمان هنرمند از سعایت و بطر ایشان در رنج اند. (تاریخ بیهقی ). فرمود که مردی هنرمند باید طلبید. (کلیله و دمنه ). همیشه هنرمند به حسد بی هنران در معرض تلف افتد. (کلیله و دمنه ).
تو نیز به زیر ران درآری
آن رخش تکاور هنرمند.
هنرمندکی زیر نادان نشیند
که بالای سرطان نشسته ست جوزا.
چون دید سلیم کآن هنرمند
از نان به گیاه گشته خرسند.
بر این گفتار بر بگذشت یک چند
که شد در هر هنر خسرو هنرمند.
چو بر شاه آفرین کرد آن هنرمند
جوابش دادکای گیتی خداوند.
گر بی هنرم و گر هنرمند
لطف است امیدم از خداوند.
حقایق شناسی ، جهاندیده ای
هنرمندی ، آفاق گردیده ای .
که دریافتم حاتم نامجوی
هنرمند و خوش منظر و خوبروی .
گر هنرمند گوشه گیر بود
کام دل از هنر کجا یابد؟
|| دلیر و مبارز :
بدو گفت گرسیوز ای شهریار
هنرمند وز خسروان یادگار.
ز پشت سیاوش یکی شهریار
هنرمند وز گوهر نامدار.
بدو گفت بهرام : ای شهریار
جوان و هنرمند و گردو سوار.
چه مرد است گفت این هنرمند گرد
هنرهاش گفتن بِنَتوان شمرد.
|| قوی . نیرومند :
همیشه هنرمند بادا تنت
رسیده به کام آن دل روشنت .
|| در تداول ، کسی که هنری چون شاعری ، خوانندگی ، نقاشی ، نوازندگی ، بازیگری و جز آن را پیشه ٔ خود سازد.
ز گیتی هنرمند و خامش تویی
که پروردگار سیاوش تویی .
فردوسی .
آن خریدار سخندان و سخن
و آن هواخواه هنرمند و هنر.
فرخی .
مرد هنرمند کش خرد نبود یار
باشدچون دیده ای که باشد ارمد.
منوچهری .
طرفه آنکه افاضل و مردمان هنرمند از سعایت و بطر ایشان در رنج اند. (تاریخ بیهقی ). فرمود که مردی هنرمند باید طلبید. (کلیله و دمنه ). همیشه هنرمند به حسد بی هنران در معرض تلف افتد. (کلیله و دمنه ).
تو نیز به زیر ران درآری
آن رخش تکاور هنرمند.
خاقانی .
هنرمندکی زیر نادان نشیند
که بالای سرطان نشسته ست جوزا.
خاقانی .
چون دید سلیم کآن هنرمند
از نان به گیاه گشته خرسند.
نظامی .
بر این گفتار بر بگذشت یک چند
که شد در هر هنر خسرو هنرمند.
نظامی .
چو بر شاه آفرین کرد آن هنرمند
جوابش دادکای گیتی خداوند.
نظامی .
گر بی هنرم و گر هنرمند
لطف است امیدم از خداوند.
سعدی .
حقایق شناسی ، جهاندیده ای
هنرمندی ، آفاق گردیده ای .
سعدی .
که دریافتم حاتم نامجوی
هنرمند و خوش منظر و خوبروی .
سعدی .
گر هنرمند گوشه گیر بود
کام دل از هنر کجا یابد؟
ابن یمین .
|| دلیر و مبارز :
بدو گفت گرسیوز ای شهریار
هنرمند وز خسروان یادگار.
فردوسی .
ز پشت سیاوش یکی شهریار
هنرمند وز گوهر نامدار.
فردوسی .
بدو گفت بهرام : ای شهریار
جوان و هنرمند و گردو سوار.
فردوسی .
چه مرد است گفت این هنرمند گرد
هنرهاش گفتن بِنَتوان شمرد.
اسدی .
|| قوی . نیرومند :
همیشه هنرمند بادا تنت
رسیده به کام آن دل روشنت .
فردوسی .
|| در تداول ، کسی که هنری چون شاعری ، خوانندگی ، نقاشی ، نوازندگی ، بازیگری و جز آن را پیشه ٔ خود سازد.
