وندیداد

وندیداد. [ وَ ](اِخ ) (آئین ضد دیوان ) از آفرینش جهان و پاکیزگی و طهارت و نگهبانی آب و پرهیز از مردار و کفاره و جز آن بحث میکند و بخشی از اوستای فعلی است . (یادداشت مرحوم دهخدا). نسکی است از نسک های کتاب ژند و پاژند یعنی قسمی است از اقسام آن کتاب . (آنندراج ) (برهان ). مرکب از سه جزء: وی به معنی ضد، دئوه به معنی دیو، داته به معنی داد و قانون ، جمعاً یعنی قانون ضد (علیه ) دیو. وندیداد یکی از پنج بخش اوستای موجود است ولی در مراسم دینی خوانده نمی شود. مندرجات آن مختلف است . هر فصل از آن را فرگرد گویند و مجموعاً شامل 22 فرگرد است . فرگرد اول در آفرینش زمین و کشورها، دوم داستان جم «یمه »، سوم خوشی و ناخوشی جهان ... اما غالب مطالب فرگردها تا فرگرد 21 درقوانین مذهبی و احکام دینی است از قبیل سوگند خوردن و پیمان داشتن و عهد شکستن و نظافت و غسل و تطهیر وپاک نگاه داشتن آب و آداب دخمه و اجتناب از لاشه و مردار و توبه و کفاره و درباره ٔ مزد پزشک و در موضوع پیشوایان درست و دروغین و آداب ناخن چیدن و بریدن موو شرحی درباره ٔ خروس که در بامدادان بانگ زند و مردم را به تسبیح و ستایش یزدان خواند و درباره ٔ زن دشتان (حایض ) و خصائص سگ و عزیز داشتن آن گفت وگو شده است . در فرگرد 22 از آوردن اهریمن 99999 ناخوشی را و در برابر آن آوردن پیک ایزدی 99999 درمان برای آنها سخن رانده شده است . (حاشیه ٔ برهان قاطع چ معین از پورداود، گاتها چ 1 ص 57 و مزدیسنا به قلم معین ص 129).