پیل افکن

پیل افکن . [ اَ ک َ ] (نف مرکب ) که فیل افکند. که با پیل برآید. که فیل بر زمین زند. کنایه است از مرد دلیر و شجاع . صاحب آنندراج گوید بر قیاس پیلتن و اطلاق این بر اسپ نیز آمده . پیل اوژن :
چو کاموس پیل افکن شیر مرد
چومنشور جنگی سپهر نبرد.

فردوسی .

چه صعب رودی دریانهاد و طوفان سیل
چه منکرآبی پیل افکن و سواراوبار.

فرخی .

نی نی که چو نعمان بین پیل افکن شاهان را
پیلان شب و روزش کشته به پی دوران .

خاقانی .

ای بس شه پیل افکن کافکند به شه پیلی
شطرنجی تقدیرش در ماتگه حرمان .

خاقانی .

ز بیداد کوپال پیل افکنان
فلک چامه در خم نیل افکنان .

نظامی .

به هم پنجگی پیل را بشکنم
شه پیلتن ، بلکه پیل افکنم .

نظامی .

هیون بر وی افکند پیل افکنی
سوی پیلتن شد چو اهریمنی .

نظامی .

برون راند پیل افکن خویش را
رخ افکند پیل بداندیش را.

نظامی .

جوانان پیل افکن شیرگیر
ندانند دستان روباه پیر.

سعدی .