ترجمه مقاله

چارمیخ

لغت‌نامه دهخدا

چارمیخ . (اِ مرکب ) چهارمیخ . نوعی شکنجه . معروف است و آن چنان باشد که شخصی را خواهند شکنجه کنند بر پشت یا به روی خوابانند و چهار دست و پای او را به میخ بندند. (برهان ). نوعی از سیاست مقرری و آن چنان باشد که شخصی را که خواهند شکنجه کنند بر پشت یا به رو بخوابانند و هر چهار دست و پای او را محکم بر میخ بربندند. (آنندراج ). نوعی از تعذیب که مجرم را به چهارمیخ دست و پا بندند. (غیاث ) :
عدل تو ظلم و فتنه را نعل گرفت لاجرم
هر دو چو نعل مانده اند ازتو به چارمیخ در.

مجیر بیلقانی .


جان یوسف زاد را کآزاد کرده ٔ همت است
وا رهان زین چارمیخ هفت زندان وا رهان .

خاقانی .


درختی است شش پهلو وچاربیخ
تنی چند را بسته بر چارمیخ .

نظامی .


یا برین تخت شمع من مفروز
یا چو تختم به چارمیخ بدوز.

نظامی .


دشمنش چون درخت بیخ زده
بر در او به چارمیخ زده .

نظامی .


دچار چارمیخ و شکنجه و عذاب و قطع دستها میشود. (بهاءالدین ولد).
خون خوری در چارمیخ تنگنا
در میان حبس و انجاس و عنا.

مولوی .


چارمیخ شه ز رحمت دور نی
چارمیخ حاسدی مغفور نی .

مولوی .


دعوی خود را چو کاذب یافت پیش خلق تو
خویش را بر چارمیخ خار زدناچار گل .

اشرف (از آنندراج ).


|| کنایه از عناصر اربعه هم هست . (برهان ) :
شش جهت را ز هفت بیخ برآر
نه فلک را به چارمیخ برآر.

نظامی .


|| عمل لواطه را نیزگویند. (برهان ).
ترجمه مقاله