چغد

چغد. [ چ ُ ] (اِ) کوچ باشد و گروهی عام کُنگُر خوانند. (فرهنگ اسدی ). کوچ و بوف و چغو و کنگر. (از حاشیه ٔ فرهنگ اسدی چ اقبال ). بمعنی جغد است و آن پرنده ای است به نحوست مشهور. (برهان ). طایری است منحوس کوچکتر از بوم و آن قسمی است از بوم . (آنندراج ). پرنده ای است معروف که به نحوست اشتهار دارد و آن را کنگره نیز نامند.(جهانگیری ). جانور پرنده ٔ شوم که بشب بیرون آید و در روز نبیند و بودنش خرابه بود و آن را کوچ و کوف و کول هم گویند و بتازیش «بوم » خوانند. (شرفنامه ٔ منیری ). جغد. (ناظم الاطباء). بوم که نامهای دیگرش شب پره و جغد است . (فرهنگ نظام ). چغو. پرنده ای که شب هنگام در ویرانه ها یا در جاهای دور از آبادی بانگ زند و نزدعامه ٔ خلق بشومی و نامیمونی شهرت دارد :
چنین گفت داننده دهقان سغد
که برناید از خانه ٔ باز چغد.

فردوسی (از آنندراج ).

ز چاچ و ترک تا سمرقند و سغد
بسی بود ویران و آرام چغد.

فردوسی

بفر و عدل تو شد جای عندلیب و تذرو
همان زمین که بدی جای چغد و جای غراب .

امیر معزی (از حاشیه ٔ فرهنگ اسدی ).

گر زمین را همه در سایه ٔ انصاف کشد
چغد جاوید ببرد طمع از ویرانی .

انوری (از جهانگیری ).

همای چتر همایون چو پر و بال گشاد
از آن سپس نکند چغد دعوی بازی .
_(ظهیر(از شرفنامه ٔ منیری ). و رجوع به چغو و جغد و بوم و بوف و کوچ و کوف و کول و کنگر شود. || کنگره و حصار قلعه را هم گویند. (برهان ). کنگره ٔ قصر. (آنندراج ). کنگره ٔ حصار باشد. (جهانگیری ) (فرهنگ نظام ). کنگره و حصار و قلعه . (ناظم الاطباء). جغد. و رجوع به جغد شود. || موی سر را نیز گفته اند که آن را بر پس سرگره کرده باشند.(برهان ) (جهانگیری ) (ناظم الاطباء) (فرهنگ نظام ). جعد و جغد و چغند. و رجوع به جعد و جغد و چغند شود.k05l)_