کوزه ٔ نبات
لغت‌نامه دهخدا
کوزه ٔ نبات . [ زَ / زِ ی ِ ن َ ] (ترکیب اضافی ، اِ مرکب ) آن قالب که شیره ٔ نبات در آن ریزند تا منجمد شود. (آنندراج ). || در شواهد ذیل ظاهراً به معنی نباتی است که بشکل کوزه می ساخته اند :
وقتی به قهر گوی ، که صد کوزه ٔ نبات
گه گه چنان به کار نیاید که حنظلی .
شکل امرود تو گویی که ز شیرینی و لطف
کوزه ای چند نبات است معلق بر دار.
برکوزه ٔ آب نه دهان را
بردار که کوزه ٔ نبات است .
- کوزه از نبات کردن ؛ نبات را بشکل کوزه ریختن . (فرهنگ نوادر لغات کلیات شمس چ فروزانفر جزو هفتم ص 405) :
ای که ملک طوطی آن قندهات
کوزه گرم کوزه کنم از نبات .
وقتی به قهر گوی ، که صد کوزه ٔ نبات
گه گه چنان به کار نیاید که حنظلی .
سعدی .
شکل امرود تو گویی که ز شیرینی و لطف
کوزه ای چند نبات است معلق بر دار.
سعدی .
برکوزه ٔ آب نه دهان را
بردار که کوزه ٔ نبات است .
سعدی .
- کوزه از نبات کردن ؛ نبات را بشکل کوزه ریختن . (فرهنگ نوادر لغات کلیات شمس چ فروزانفر جزو هفتم ص 405) :
ای که ملک طوطی آن قندهات
کوزه گرم کوزه کنم از نبات .
مولوی (کلیات شمس ایضاً).
