گونیا
لغت‌نامه دهخدا
گونیا. (اِ) مثلث شکلی قائم الزوایه ، چوبین یا فلزی که معماران و نجاران بدان قائمه بودن زوایا یا آلات و چهارچوب در را معلوم کنند. و از آن برای کشیدن خطی عمود بر خط دیگر و یا خطی موازی با خط دیگر نیز استفاده نمایند. اصل کلمه از یونانی گ ، نی یا بمعنی زاویه است . آلت هندسی سه گوش . (از برهان قاطع) (انجمن آرا) (غیاث اللغات ) :
کو نوح که سازهاش بخشم
یا مسطر و گونیاش بخشم .
|| ریسمانی را گویند که استادان بنا چون خواهند عمارتی بسازند آن را بکشند و رنگ عمارت را بریزند. (برهان قاطع) (انجمن آرا). رژه . رژه ٔ بنا: شاقول ؛ سنگی که به ریسمان کرده از گونیا بیاویزند تا بدان همواری زمین معلوم کنند. (منتهی الارب ).
کو نوح که سازهاش بخشم
یا مسطر و گونیاش بخشم .
خاقانی (از تحفة العراقین ).
|| ریسمانی را گویند که استادان بنا چون خواهند عمارتی بسازند آن را بکشند و رنگ عمارت را بریزند. (برهان قاطع) (انجمن آرا). رژه . رژه ٔ بنا: شاقول ؛ سنگی که به ریسمان کرده از گونیا بیاویزند تا بدان همواری زمین معلوم کنند. (منتهی الارب ).
