يَوْمِ

روز - مقداري از زمان که حادثه ي قابل ملاحظه اي در آن رخ داده است - دوران (يوم به معناي مقدار قابل ملاحظه از زمان است ، که حادثهاي از حوادث را در بر گرفته باشد ، و به همين جهت کوتاهي و بلندي اين زمان بر حسب اختلاف حوادث مختلف ميشود ، هر چند که استعمالش در مدت زمان بين طلوع و غروب خورشيد شايع شده است ولي چه بسا که در ملک و سلطنت و قهر و غلبه و امثال آن نيز استعمال بشود مثلاً به جاي" روزي که فلان جماعت در آن اجتماع کردند" ، ميگويند : روز فلان جماعت که در عبارت "وَتِلْکَ ﭐلْأَيَّامُ نُدَاوِلُهَا بَيْنَ ﭐلنَّاسِ"از همين موارد است و منظور اين است که :وما اين روزها [ىِ پيروزى و ناکامى] را [به عنوان امتحان] در ميان مردم دست به دست مىگردانيم [تا عبرت گيرند].کلمه نهار علاوه بر معناي روز دلالت بر گسترش نور نيز دارد ، و تنها اين کلمه در مقابل کلمه ليل استعمال ميشود ولي کلمه يوم را در جائي استعمال ميکنند که قصد اشاره به گسترش نور نداشته باشند ،مواردي مانند شمردن ایام (عشرة ايام - ده روز)،اشاره به مکانهائي که وقايع بزرگي در آن مکانها اتفاق افتاده (روز بدر ، روز احد ، روز خندق)، اشاره به اجتماعات و مردمي که کار مهمی در آن روز را انجام دادند(روز احزاب ، و روز تميم)،اشاره به حادثه ی آن روز( روز فتح مکه))