پازوکی

ایل پازوکی نام یکی از قبایل کرد است، که اعضای آن در مناطق کردنشین غرب آسیا و بخشی از آنان در تهران زندگی می‌کنند. نام این ایل در شرفنامه بدلیسی اثر شرف‌خان بدلیسی که به زبان فارسی دری و درباره کردان نوشته شده، ذکر گردیده‌است.

ایل پازوکی؛ پازوکی از کاپادوکی می آید که نام منطقه ای در ترکیه است؛ ریشۀ این واژه یونانی است. پازوکی نام ایلی ترک در ترکیه است که از ترکان سنی فاصله گرفته و به طرف شیعیان کرد آمده اند و به مرور زمان کردزبان شده اند و یکی از شاخه های بزرگ ایل کرد را در کردستان ترکیه تشکیل داده اند. این ایل در کردستان ترکیه حکومت داشتند و بر قسمتی از کردان حکومت می کردند و هم اکنون نیز در کردستان ترکیه به زبان کردی کرمانجی تکلم دارند. این ایل را ایل کرد می خوانند . دیار اصلی ایل پازوکی کاپادوکیه در مرکز ترکیه است و در سال 1501 میلادی که شاه اسماعیل صفوی مذهب شیعه را در تبریز اعلام می کند، قسمتی از ایل پازوکی که شیعه گرا بودند،از ترس ترکان سنی عثمانی به ایران و آذربایجان مهاجرت می کنند و این قسمت از پازوکی ها آذربایجانی زبان می شوند. قسمتی از پازوکی ها در استانبول و آنکارا و قارص، ترکی استانبولی صحبت می کنند و عده ای از آنان هم در ایروان به ارمنی تکلم دارند و عده ای هم در افغانستان زندگی می کنند که از امیران و نجبای افغان به شمار می آیند و زبانشان فارسی پشتو است. روند تاریخی زبان های ایل پازوکی به ترتیب: 1. ترکمنی:ایل پازوکی که اصالتاً ترکمن بوده و زبان مادری شان ترکمنی بود، به مرور زمان این زبان را کلاً فراموش کردند. 2. کردی:ایل پازوکی ترک بودند، ولی بعد از مهاجرت به کردستان ترکیه زبانشان کردی شد و امروزه در کردستان ترکیه و نیز در خراسان، قسمتی از ایل پازوکی به کردی کرمانجی تکلم دارند. 3. ترکی استانبولی:قسمتی از ایل پازوکی از کردستان ترکیه مهاجرت کرده و به سمت قارص و آنکارا و استانبول آمدند و زبانشان ترکی استانبولی شد. این گروه اهل سنت بودند. 4. ارمنی:قسمتی از پازوکی ها از کردستان ترکیه به ایروان در مرکز ارمنستان رفته و به زبان ارمنی تکلم می کنند و دین مسیحی دارند. 5. پشتو (افغانی):قسمتی از پازوکی های کرد زبان خراسان به افغانستان مهاجرت کردند و درنتیجه، زبان این گروه پشتو است. 6. ترکی آذربایجانی:قسمتی از ایل پازوکی، به علت جنگ های شیعه سنی بین عثمانی و صفویه، از کردستان ترکیه به آذربایجان مهاجرت کردند و به دربار صفوی پناه بردند و آذری زبان شدند. 7. فارسی:قسمتی از ایل پازوکی از آذربایجان به مرکز ایران آمدند، از جمله به گرمسار و تهران (پایتخت) و ورامین و پاکدشت. و زبانشان فارسی شد. امروزه خیلی از ایلات ترک به دلیل کردزبان شدن، کرد خوانده می شوند، ولی از نظر تاریخی، کرد محسوب نمی شوند.