اخلهلغتنامه دهخدااخله . [ اَ خ َل ْ ل َ ] (اِخ ) موضعی بدیار رُعین یمن ، بنام اخلةبن شرحبیل بن الحارث بن زیدبن یریم ذی رعین . رجوع به ضمیمه ٔ معجم البلدان ص 165 شود.
اخلهلغتنامه دهخدااخله . [ اَ خ ِل ْ ل َ ] (ع اِ) ج ِ خلیل . دوستان . (دهار). || ج ِ خِلال . (زمخشری ). آنچه بدان سوراخ کنند. چوبهای خلال دندان . || جج ِ خِلّة، بمعنی نیام شمشیر پوست پوشانیده و هر بطانه که نیام شمشیر را پوشانند و روده که بر سرهای کمان برگشته باشد و پوست با نقش و نگار. (منتهی ا
اخلاعلغتنامه دهخدااخلاع . [ اِ ] (ع مص ) اخلاع سُنبل ؛ دانه بستن خوشه . || اخلاع عضاه ؛ برگ برآوردن آن . || اخلع القوم ؛ یافتند قوم عضاه را که برگ آنها نمی افتد.
اخلیلغتنامه دهخدااخلی . [اَ لا ] (ع ن تف ) نعت تفضیلی از خلو و خلاء. خالی تر.- امثال :اخلی من جوف حِمار ؛ قالوا هو رجل من عاد و جوفه واد کان یحله ذوماء و شجر فخرج بنوه یتصیدون فاصابتهم صاعقة و اهلکتهم فکفر و قال لااعبد رباً فعل ذا ببنی
بستینجلغتنامه دهخدابستینج . [ ب َ ن َ ] (معرب ، اِ) معرب بستینه . اُخُلَّه . رجوع به بستیباج یا بستیناج و بستیاج شود.
بستیباجلغتنامه دهخدابستیباج . [ ب َ ] (اِ) بستیناج .بلغت رومی خسک را گویند و به لغت اهل مغرب حمص الامیرخوانند. طبیعت وی سرد است به اعتدال ، و ضماد کردن بر ورمهای گرم نافع باشد. (برهان ) (آنندراج ). گیاه و علف خلال است که در ترکی قِلَر و در عربی خِلطان گویند. (شعوری ). خار خسک . اروپاییان در قرون
خلةلغتنامه دهخداخلة. [ خ ِل ْ ل َ ] (ع اِ) نیام شمشیر پوست پوشانیده . || هر بطانه ای که نیام شمشیر را پوشاند. || روده ای که بر پشت سرهای کمان برگشته باشد. || پوست با نقش و نگار. ج ، خلل ، خلال . جج ، اخلة. || دوستی . (یادداشت بخط مؤلف ). مصادقت . هواخواهی . (منتهی الارب ) (از تاج العروس ) (
خلاللغتنامه دهخداخلال . [ خ ِ / خ َ ] (ع اِ) درمیان . (منتهی الارب ) (از تاج العروس ) (از لسان العرب )(ملخص اللغات حسن خطیب ). ضمن . طی . بین : گفته شد آن داستان معنوی پیش ازین اندر خلال مثنوی .- خلال الدار
داخلهلغتنامه دهخداداخله . [ خ ِ ل َ ] (ع ص ، اِ) داخلة. مقابل خارجه . درون . باطن . اندرون . || تمام مملکتی . مقابل خارجه یعنی ممالک بیگانه .- وزارت داخله ؛ وزارت کشور. رجوع به کشور (وزارت کشور) شود.
مداخلهلغتنامه دهخدامداخله . [ م ُ خ َ /خ ِ ل َ / ل ِ ] (از ع ، اِمص ) مداخلت . دخالت در امور دیگران . دست اندازی و مباشرت . (ناظم الاطباء). مبادرت و درآمدن در کاری . || دخالت در امور دیگران .دست اندازی به حقوق و امور دیگران . |
متداخلهلغتنامه دهخدامتداخله . [ م ُ ت َ خ ِ ل َ/ ل ِ ] (ع ص ) مؤنث متداخل و رجوع به متداخل شود.- حمای متداخله ؛ آن است که تب اول ، آخر نشده باشد که دیگری پیدا شود. (بحرالجواهر، یادداشت به خط مرحوم دهخدا).
زاویه ٔ داخلهلغتنامه دهخدازاویه ٔ داخله . [ ی َ / ی ِ ی ِ خ ِ ل َ / ل ِ ] (ترکیب وصفی ، اِ مرکب ) رجوع به زاویه ٔ اندرونی شود.
تب متداخلهلغتنامه دهخداتب متداخله . [ ت َ ب ِ م ُ ت َ خ ِ ل َ / ل ِ ] (ترکیب وصفی ،اِ مرکب ) حمی متداخله ؛ آن است که تب اول آخر نشده باشد که دیگری پیدا شود. (بحر الجواهر). رجوع به تب و دیگر ترکیب های آن شود.