خواتلغتنامه دهخداخوات . [ خ َ ] (ع اِ) آواز بال عقاب هنگام فرودآمدن از هوا. || آواز تندر و توجبه . (منتهی الارب ) (از تاج العروس ) (از لسان العرب ).
خواتلغتنامه دهخداخوات . [ خ َ ] (ع مص ) فرودآمدن باز از هوا برشکار تا بگیرد آن را. خوت . منه : خاتت العقاب . || کم و اندک گردانیدن مرد مال خود را. خوت . منه : خات الرجل . || شکستن عهد و پیمان . خوت .(از منتهی الارب ) (از تاج العروس ) (از لسان العرب ).
خواتلغتنامه دهخداخوات . [ خ َوْ وا ] (ع ص )دلیر. || آن که هر ساعت خورد و بسیار نخورد. (منتهی الارب ) (از تاج العروس ) (از لسان العرب ).
خواضلغتنامه دهخداخواض . [ خ َوْ وا ] (ع ص ) غوطه خورنده . || ملاقات کننده . || آنچه در خاطر بازآید. (منتهی الارب ) (از تاج العروس ) (از لسان العرب ).
خواذلغتنامه دهخداخواذ. [ خ ِ ] (ع اِ) حدوث تب در وقت غیرمعلوم . منه : خواذ الحمی . (منتهی الارب ) (از تاج العروس ) (از لسان العرب ) (از اقرب الموارد).
خواذلغتنامه دهخداخواذ. [ خ ِ ] (ع مص ) مصدر دیگر است برای مخاوذة. (منتهی الارب ). رجوع به مخاوذة شود.
خواتملغتنامه دهخداخواتم . [ خ َ وا ت ِ ] (ع اِ) ج ِ خاتَم . || ج ِ خاتِم . (منتهی الارب ). || ج ِ خاتِمَه . (یادداشت بخط مؤلف ). خواتیم .
خواتیملغتنامه دهخداخواتیم . [ خ َ ] (ع اِ) ج ِ خاتَم . انگشتری ها. خواتم . || خاتمه ها. (منتهی الارب ) (از تاج العروس ) (از لسان العرب ). خواتم : که عواقب آن وخیم و خواتیم آن دمیم باشد. (سندبادنامه ). پس در خواتیم کارها نظر عاقلانه واجب دید. (ترجمه ٔ تاریخ یمینی ). و صاح
ضبیحلغتنامه دهخداضبیح . [ ض ُ ب َ ] (اِخ ) دو اسپند حصین بن حمام و خوّات بن جبیر را. (منتهی الارب ).
دیرالخواتلغتنامه دهخدادیرالخوات . [ دَ رُل ْ خ ُ ] (اِخ ) خوات جمع اخت است و این دیر واقع در عکبرا است و بیشتر ساکنان آن زنان میباشند و ممکن است دیرالعذاری باشد. (از معجم البلدان ).
صالحلغتنامه دهخداصالح . [ ل ِ ] (اِخ ) ابن صالح بن خوات بن جبیر انصاری .شیخ طوسی در رجال او را در عداد اصحاب امام سجاد علی بن الحسین (ع ) شمرده است . (تنقیح المقال ج 2 ص 93).
اغلملغتنامه دهخدااغلم . [ اَ ل َ ] (ع ن تف ) پرشهوت تر. جماع کننده تر. نر که بیشتر بر ماده بجهد.- امثال : اغلم من تیس بنی حمان . اغلم من خوات . اغلم من ضبون . <span class="h
خواتیم البحیرةلغتنامه دهخداخواتیم البحیرة. [ خ َ مُل ْ ب ُ ح َ رَ / رِ ] (ع اِ مرکب ) نوعی طین البحیرة. (یادداشت بخط مؤلف ) : و خواتیم البحیرة را چون پادزهری خورند.
خواتای نامکلغتنامه دهخداخواتای نامک . [ خ ُ م َ ] (اِخ ) خدای نامه . رجوع به ص 333، 338، 390 مزدیسنا و «خدای نامه » شود.
خواتملغتنامه دهخداخواتم . [ خ َ وا ت ِ ] (ع اِ) ج ِ خاتَم . || ج ِ خاتِم . (منتهی الارب ). || ج ِ خاتِمَه . (یادداشت بخط مؤلف ). خواتیم .
خواتیم لمنیهلغتنامه دهخداخواتیم لمنیه . [خ َ ل ُ ی َ ] (ترکیب اضافی ، اِ مرکب ) طین مختوم . سجیل . (یادداشت بخط مؤلف ). رجوع به خواتیم الملک شود.
دیرالخواتلغتنامه دهخدادیرالخوات . [ دَ رُل ْ خ ُ ] (اِخ ) خوات جمع اخت است و این دیر واقع در عکبرا است و بیشتر ساکنان آن زنان میباشند و ممکن است دیرالعذاری باشد. (از معجم البلدان ).
اخواتلغتنامه دهخدااخوات . [ اَ خ َ ] (ع اِ) ج ِ اُخت . خواهران . || ج ِ اَخ . برادران . || مانندها. اشباه : هرگاه که دو دوست بمداخلت شریری مبتلی گردند هرآینه میان ایشان جدائی افتد و از نظایر و اخوات آن حکایت شیر است و گاو. (کلیله و دمنه ). و کسب ارباب حرفت و امثال واخوا