اصالةلغتنامه دهخدااصالة. [ اَ ل َ ] (ع مص ) اصلی شدن . (زوزنی ). با اصل و بیخ و ریشه گردیدن درخت و ثابت و راسخ شدن بیخ آن . || بااصل شدن مرد. (ناظم الاطباء). نژاده شدن . اصلی شدن . (زوزنی ). || خلیفه ٔ ثابت رأی گردیدن . (ناظم الاطباء). || محکم رأی شدن . (تاج المصادر بیهقی ). نیکو شدن رأی کس
حسالهلغتنامه دهخداحساله . [ ح ُ ل َ ] (ع اِ) سیم . || سونش سیم . (منتهی الارب ). حسافة. || سبوس جو و جز آن . حثالة. پوست جو که ریزیده شده باشد. || ردی از هر چیز. || خشاره ٔ مردم . فرومایه از مردمان .
حصالةلغتنامه دهخداحصالة. [ ح ُل َ ] (ع اِ) گندم و جو باقی مانده ٔ در خرمن بعد بباددادن . خرمن روبه . (مهذب الاسماء). رفته خرمن . آنچه مانده باشد در خرمن از گندم و جو و جز آن . || تلخ دانه و جز آن که از گندم برآید. دان مرغ . ته غربالی . (آنندراج ). || غوره ٔ خرما سخت ناشده .
اسولچهلغتنامه دهخدااسولچه . [ ] (اِخ ) مرکز قضایی است در هرزگوین . ناحیه ٔ غلبه در داخل این قضاست . (لغات تاریخیه و جغرافیه ٔ ترکی ج 1 ص 155).
اشالةلغتنامه دهخدااشالة. [ اِ ل َ ] (ع مص ) برداشتن . (تاج المصادر). برافراختن (چنانکه دم را). دم برداشتن ناقه . (منتهی الارب ). دم برداشتن ماده شتر. || برداشتن سنگ را. (منتهی الارب ).
اصالةًلغتنامه دهخدااصالةً. [ اَ ل َ تَن ْ ] (ع ق ) از طرف خود و از جانب خود. مقابل وکالةً. (ناظم الاطباء). از سوی خود. اصلی و بدون نیابت از کسی . (فرهنگ نظام ).
بالاصالةلغتنامه دهخدابالاصالة. [ بِل ْ اَ ل َ ] (ع ق مرکب ) (از: ب + ال + اصالة) شخصاً. بخودی خود. (ناظم الاطباء). اصالةً و رجوع به اصاله و اصل شود.
اصالةًلغتنامه دهخدااصالةً. [ اَ ل َ تَن ْ ] (ع ق ) از طرف خود و از جانب خود. مقابل وکالةً. (ناظم الاطباء). از سوی خود. اصلی و بدون نیابت از کسی . (فرهنگ نظام ).
بالاصالةلغتنامه دهخدابالاصالة. [ بِل ْ اَ ل َ ] (ع ق مرکب ) (از: ب + ال + اصالة) شخصاً. بخودی خود. (ناظم الاطباء). اصالةً و رجوع به اصاله و اصل شود.