زبدلغتنامه دهخدازبد. [ زَ ] (اِخ ) زبیده مادر محمد امین را زبد و زابد و مزبد نیز نامند. (از لسان العرب ). رجوع به زبیده شود.
زبدلغتنامه دهخدازبد. [ زَ ب َ ] (اِخ ) نام حمص یا دهی است در حمص . (منتهی الارب ). اسم حمص ویا قریه ای است در او. (ترجمه ٔ قاموس ). نام قدیم حمص یا قریه ای است در نزدیکی حمص ، و با نون (زند) نیز ضبط شده است . و زبد را که در این شعر صخرالغی آمده :مآبه الروم او تنوخ اوالاًطام من صَوّرا
زبدلغتنامه دهخدازبد. [ زَ ] (اِخ ) پسر سنان . (ترجمه ٔ قاموس ) (منتهی الارب ). برخی زبدبن سنان را با یاء تحتانی (زیدبن سنان ) ضبط کرده اند. (تاج العروس ).
زبدلغتنامه دهخدازبد. [ زَ ] (ع مص ) خورانیدن سرشیر کسی را. (اقرب الموارد) (تاج العروس ) (آنندراج ): زبده زبدا از باب نصر ؛ سرشیر خورانید او را. (ناظم الاطباء). || حقیقت معنی آن اعطاء زبد است . (اقرب الموارد). || جنبانیدن مشک شیر را تا مسکه برآید. (ناظم الاطباء) (اقرب الموارد). شیرزنه جنبانید
زبطلغتنامه دهخدازبط. [ زَ ] (ع مص ) بانگ کردن بط. (منتهی الارب ) (اقرب الموارد) (آنندراج ). زبط و زبیط؛ فریاد مرغابی . (محیط المحیط) (البستان ). فریاد کردن مرغابی : «زبط البط»؛ یعنی فریاد کرد مرغابی . (ترجمه ٔ قاموس ). زبط و زبیط، صیاح مرغابی . (از متن اللغه ). زبط بفتح ، فریاد مرغابی است و
زبیدلغتنامه دهخدازبید. [ زُ ب َ ] (اِخ ) از عشائر حله است . گویند اصل آن از یمن است . محل سکونت این عشیره ،منطقه ای است میان مسیب و حله و بخشی از آن نیز بر کنار نهر دجلة سکونت دارند. مهمترین بطون این عشیره ، معامره ، جحیش و بوسلطان اند. شغل بیشتر افراد عشیره ٔ زبید زراعت است و برخی از آنان نی
زبیدلغتنامه دهخدازبید. [ زُ ب َ] (اِخ ) اعوربن حیفربن جلندی ازدی . پدرش پادشاه عمان بود و بدستور کتبی پیغمبر (ص )، خود و خاندانش اسلام پذیرفتند، سپس زبید در عهد ابوبکر مرتد شد و جنگید و دیگر بار به اسلام گرایید. (از الاصابة ج 1 ص 38
زبیدلغتنامه دهخدازبید. [ زُ ب َ ] (اِخ ) یکی از قبایل یمن . (لسان العرب ). ابن حائک آرد: بلد زبید، بلاغ است که وادیی است دارای نخل و آن غیر بلاغ است در بلد خثعم (یکی دیگر از قبایل یمن ). و این بلاغ [ بلاغ زبید ] در پایین خنقه واقع است و تا «وره » و «اعدان » امتداد دارد، اینها همه مراتع «رنیه
زبیدلغتنامه دهخدازبید. [ زَ ] (اِخ ) از رودهای یمن است . بستانی آرد: رود زبید تقریباً تنها رود عربستان است که متصل بدریا است . این رود در طرف شمال از دشتی حاصلخیز بمسافت 80 میل عبور میکند. (از دایرةالمعارف بستانی ).
زبدالقصبلغتنامه دهخدازبدالقصب . [ زَ ب َ دُل ْ ق َ ص َ ] (ع اِ مرکب ) رطوبتی که در بیخ نی جمع میگردد. (تذکره ٔ ضریر انطاکی ) (فهرست مخزن الادویه ). رجوع به زبدالقصبه شود.
زبدالقصبةلغتنامه دهخدازبدالقصبة. [ زَ ب َ دُل ْ ق َ ص َ ب َ ] (ع اِ مرکب ) رطوبتی است که در بیخ نی جمع شود. (منتهی الارب ) (ناظم الاطباء) (آنندراج ). رجوع به زبدالقصب شود.
زبدانیلغتنامه دهخدازبدانی . [ زَ ب َ ] (اِخ ) هبةاﷲبن محمدبن جریر. اواز ابن ملاعب حضوراً روایت دارد. (از تاج العروس ).
زبدانیلغتنامه دهخدازبدانی . [ زَ ب َ ] (ص نسبی ) در نسبت به زبدان (کوره ٔ معروف میان دمشق و بعلبک ) نیز زبدانی گویند یعنی در منسوب و منسوب الیه لفظ یکی است . رجوع به معجم البلدان و ماده قبل شود.
زبدالقصبلغتنامه دهخدازبدالقصب . [ زَ ب َ دُل ْ ق َ ص َ ] (ع اِ مرکب ) رطوبتی که در بیخ نی جمع میگردد. (تذکره ٔ ضریر انطاکی ) (فهرست مخزن الادویه ). رجوع به زبدالقصبه شود.
زبدالقصبةلغتنامه دهخدازبدالقصبة. [ زَ ب َ دُل ْ ق َ ص َ ب َ ] (ع اِ مرکب ) رطوبتی است که در بیخ نی جمع شود. (منتهی الارب ) (ناظم الاطباء) (آنندراج ). رجوع به زبدالقصب شود.
زبدانیلغتنامه دهخدازبدانی . [ زَ ب َ ] (اِخ ) هبةاﷲبن محمدبن جریر. اواز ابن ملاعب حضوراً روایت دارد. (از تاج العروس ).
زبدانیلغتنامه دهخدازبدانی . [ زَ ب َ ] (ص نسبی ) در نسبت به زبدان (کوره ٔ معروف میان دمشق و بعلبک ) نیز زبدانی گویند یعنی در منسوب و منسوب الیه لفظ یکی است . رجوع به معجم البلدان و ماده قبل شود.
متزبدلغتنامه دهخدامتزبد. [ م ُ ت َ زَب ْ ب ِ ] (ع ص ) کف دار و دارای کفک . (ناظم الاطباء) (از منتهی الارب ) (از اقرب الموارد). || سوگند خورنده ٔ به شتاب . (ناظم الاطباء) (از اقرب الموارد) (از منتهی الارب ). || کسی که مسکه از شیر می گیرد. (ناظم الاطباء) (از اقرب الموارد). و رجوع به تزبد شود.<br
ازبدلغتنامه دهخداازبد. [ اِ ب ِ ] (اِخ ) یکی از قرای دمشق ، بین آن و اذرعات سیزده میل است و یزیدبن عبدالملک بن مروان خلیفه در شعبان و بقولی در رمضان سال 105 هَ . ق . بدانجا درگذشت . و در سبب اقامت وی در آن قریه اختلاف است . (معجم البلدان ).
