شفةلغتنامه دهخداشفة. [ ش َ / ش ِ ف َ ] (ع اِ) لب ، و اصل آن شفوة یا شفهة بوده است . (منتهی الارب ) (آنندراج ). لب . (ناظم الاطباء) (دهار). لب . تثنیه ، شفتان و شفتین . ج ، شِفاه . (یادداشت مؤلف ) (از مهذب الاسماء).لب ، و تقدیراً اصل آن شَفَه ْ است و تاء حذف
شفةلغتنامه دهخداشفة. [ ش َف ْ / ش ِف ْ ف َ ] (ع مص ) مصدر به معنی شف [ ش َ / ش ِف ف ] .(ناظم الاطباء). افزون شدن . (منتهی الارب ). و رجوع به شف شود. || کم گردیدن (از اضداد است ). (منتهی الارب ). || سود کردن . (منتهی الارب ).
سفعلغتنامه دهخداسفع. [ س ُ ] (ع اِ) دانه ٔ حنظل . || دیگدان آهنی یا عام است . || سیاهی که بسرخی زند. (منتهی الارب ) (آنندراج ).
سیفهلغتنامه دهخداسیفه .[ ف َ / ف ِ ] (اِ) افزاری است مجلدان و صحافان را که اوراق کتاب بدان بریده صاف و هموار سازند. و سیفه کردن عبارت از همین عمل باشد. (آنندراج ) : چون سیفه به تیغ عشق پنهانی یافت شیرازه به تار اشک حیرانی یافت
شفعلغتنامه دهخداشفع. [ ش َ ] (ع اِ) جفت . خلاف وتر. ج ، اشفاع . (منتهی الارب ) (از آنندراج ) (ناظم الاطباء) (از مهذب الاسماء). جفت . (دهار) (ترجمان القرآن ) (از اقرب الموارد). || روز عید اضحی . (از منتهی الارب ) (ناظم الاطباء). روز اضحی بسبب داشتن روز همانند و متشابه ، چنانکه به روز عرفه «وت
ذات شفةلغتنامه دهخداذات شفة. [ت ُ ش َف َ] (ع اِ مرکب ) کلمه : کلّمته فما رَد علی ّ ذات شفة؛ با وی گفتم و او یک کلمه پاسخ نکرد یا هیچ نگفت .
بنت شفةلغتنامه دهخدابنت شفة. [ ب ِ ت ُ ش َ ف َ ] (ع اِ مرکب ) کلام . کلمه . (از المرصع). رجوع به بنت الشفة شود.
شفهلغتنامه دهخداشفه . [ ش َ ف َ/ ف ِ ] (از ع ، اِ) شفة. شَفَه ْ. لب : شفه ٔ علیا؛ لب زبرین . شفه ٔ سفلی ؛ لب زیرین . (یادداشت مؤلف ). و رجوع به شَفَه ْ و شفة شود.
خرشفةلغتنامه دهخداخرشفة. [ خ َ ش َ ف َ ] (ع اِ) جنبش . (از منتهی الارب ) (از اقرب الموارد) (از تاج العروس ) (از لسان العرب ). || آمیختگی سخن . || زمین درشت از سنگ نرم که مثل دندان باشد و در آن رفتن نتوانند. (از منتهی الارب ) (از اقرب الموارد) (از تاج العروس ).
حشفةلغتنامه دهخداحشفة. [ ح َ ش َ ف َ ] (ع اِ) سر کلاه نره . ختنه گاه مردم . دور ختنه گاه مردم . (مهذب الاسماء). سر نره . مافوق ختان . زبر ختان . سر شرم مرد و آن از بالای ختان باشد. سر قضیب . ج ، حَشَف ، حَشَفات . مهر نره تا ختنه جای . (منتهی الارب ). فیشلة. || بیخ های کشت که بعد درو باقی ماند
مخاشفةلغتنامه دهخدامخاشفة. [ م ُ ش َ ف َ ] (ع مص ) سرعت کردن در شکستن عهد و امان . خاشف فی ذمته ؛ سرعت کرد در شکستن عهد و امان . (منتهی الارب ) (از اقرب الموارد) (از ناظم الاطباء). || راندن شتران را همه شب . خاشف الابل لیلة؛ راند شتران را همه شب . (منتهی الارب ) (از اقرب الموارد) (از ناظم الاطب
ذات شفةلغتنامه دهخداذات شفة. [ت ُ ش َف َ] (ع اِ مرکب ) کلمه : کلّمته فما رَد علی ّ ذات شفة؛ با وی گفتم و او یک کلمه پاسخ نکرد یا هیچ نگفت .