سردهلغتنامه دهخداسرده . [ س َ دَ / دِ ] (اِ) اوستا «سرده » ، پهلوی «سرتک » ، نوع ، قسم . (حاشیه ٔ برهان قاطع چ معین ). بمعنی نوع است و انواع جمع آن است . (برهان )(جهانگیری ) (رشیدی ). || قدحی که بدان شراب خورند. (برهان ). قدح شراب . (آنندراج ) <span class="hl
سردهلغتنامه دهخداسرده . [ س َ دِه ْ ] (اِ مرکب ) ظاهراً مقامی چون مقام کدخدایی . (یادداشت مؤلف ) : داروغه هندوانه و سرده خیار سبزکلونده شد محصل و بدران گزیر گشت .بسحاق اطعمه .
سردهلغتنامه دهخداسرده . [ س َ دِه ْ ] (اِخ ) دهی از دهستان تحت جلگه ٔ بخش فدیشه ٔ شهرستان نیشابور. دارای 301 تن سکنه . آب از قنات . محصول آن غلات . (از فرهنگ جغرافیائی ایران ج 9).
سردهفرهنگ فارسی عمید۱. سرحلقۀ میخوارگان؛ ساقی: ◻︎ سردۀ بزم شراب است امروز / آنکه دی بود امام اصحاب (کمالالدین اسماعیل: ۳۳۰).۲. (اسم) قدح شراب.
سردهفرهنگ فارسی معین(سَ دَ یا دِ)(اِ.) 1 - نوع ، قسم . 2 - نوعی از خربزه . 3 - قدحی که بدان شراب خورند. 4 - ساقی .
شیردهلغتنامه دهخداشیرده . [ دِه ْ ] (نف مرکب ) انسان و یا حیوانی که شیر می دهد. (ناظم الاطباء). شیردهنده . (فرهنگ فارسی معین ).- پستان شیرده ؛ پستانی که شیر داشته باشد. (ناظم الاطباء).- گاو شیرده . رجوع به همین عنوان شود.
سپردهلغتنامه دهخداسپرده . [ س ِ / س َ پ َ / پ ُ دَ / دِ ] (ن مف ) طی کرده و راه رفته . (آنندراج ) (برهان ) : همه تنگدل گشته و تافته سپرده زمین شاه نایافته .
سپردهلغتنامه دهخداسپرده . [ س ِ پ ُ دَ / دِ ] (اِ) امانت . ودیعه . || (ن مف ) تسلیم شده . (ناظم الاطباء). || پایمال گردیده و بپای کوفته شده . (برهان ) (آنندراج ).هر چیز که بپای فروگیرند و پایمال کنند. (اوبهی ).
سردحلغتنامه دهخداسردح . [ س َ دَ ] (ع ص ، اِ) زمین نرم مستوی و هموار. || جای نرم که گیاه نصی رویاند یا عام است . (منتهی الارب ) (آنندراج ).
سردهالغتنامه دهخداسردها. [ س َ دَ] (اِخ ) دهی جزء دهستان هریس بخش مرکزی شهرستان سراب . دارای 141 تن سکنه است . آب آن از چاه . محصول آنجاغلات و بزرک است . (از فرهنگ جغرافیائی ایران ج 4).
سرده فوارهلغتنامه دهخداسرده فواره . [ س َ دَ ف َ رَ / رِ ] (اِ مرکب ) ده انگشتان و ده ناخن معشوقه . (از آنندراج ).
حلقۀ سردهستهcold-core ringواژههای مصوب فرهنگستانگردابی از جریانهای سطحی با مرکزی از آب سرد که آب گرم آن را احاطه کرده و جهت چرخش آن در نیمکرۀ شمالی خلاف عقربههای ساعت است
سرده فوارهلغتنامه دهخداسرده فواره . [ س َ دَ ف َ رَ / رِ ] (اِ مرکب ) ده انگشتان و ده ناخن معشوقه . (از آنندراج ).
سردهالغتنامه دهخداسردها. [ س َ دَ] (اِخ ) دهی جزء دهستان هریس بخش مرکزی شهرستان سراب . دارای 141 تن سکنه است . آب آن از چاه . محصول آنجاغلات و بزرک است . (از فرهنگ جغرافیائی ایران ج 4).
دل افسردهلغتنامه دهخدادل افسرده . [ دِ اَ س ُ دَ /دِ ] (ن مف مرکب ) افسرده دل . غمگین . دل مرده . ناشاد.
چراغ افسردهلغتنامه دهخداچراغ افسرده . [ چ َ / چ ِ غ ِ اَ س ُ دَ / دِ ] (ترکیب وصفی ، اِمرکب ) چراغ مرده . چراغ کشته . چراغ خاموش . چراغ بسمل . (آنندراج ). رجوع به چراغ مرده و چراغ خاموش شود.
افسردهلغتنامه دهخداافسرده . [ اَ س ُ دَ / دِ ] (ن مف / نف ) منجمد. (ناظم الاطباء). یخ بسته شده . (غیاث اللغات ). از بسیاری سردی پژمرده و یخ بسته شده . مجازست چون آتش افسرده و تنور افسرده و شعله ٔ افسرده و چراغ افسرده . (آنندراج
فسردهلغتنامه دهخدافسرده . [ ف ُ / ف ِ س ُ دَ/ دِ ] (ن مف ) منجمدگردیده و بسته شده . (برهان ). اسم مفعول از فسردن . (حاشیه ٔ برهان چ معین ) : هم از گنج صد در خوشاب جست که آب فسرده ست گویی درست .<
قلعه آب سردهلغتنامه دهخداقلعه آب سرده . [ ق َ ع َ س َ دِ ] (اِخ ) دهی است از دهستان آب سرده بخش چقلوندی شهرستان خرم آباد، واقع در 28 هزارگزی شمال خاوری چقلوندی و 3 هزارگزی باختری شوسه ٔ چقلوندی به بروجرد. موقع جغرافیایی آن کوهستانی س