موبدلغتنامه دهخداموبد. [ ب َ ] (اِ) صاحب دیر آتش پرستان باشد. (برهان ) . موبذ. ج ، موابذة. رئیس دینی زرتشتیان . رئیس روحانی زرتشتی . رئیس مغها. اصل کلمه مغوپد یا مغوپت است (از مغ + پد) و نوشته ٔ غیاث اللغات که به نقل از رشیدی و غیره آن را از «مو» به معنی درخت انگور و «بد» دانسته اند بر اساسی
موبدلغتنامه دهخداموبد. [ ب َ ] (اِخ ) شاه موبد.نام شوهر ویسه . (ناظم الاطباء). نام شوهر ویسه است که رامین برادر او عاشق او بود. (برهان ) : چنان آمد که روزی شاه شاهان که خواندندش همی موبد منیکان .(ویس و رامین ).
موبدفرهنگ فارسی عمید۱. در آیین زردشتی، رئیس مغان؛ حکیم و پیشوای روحانی زردشتی.۲. [قدیمی، مجاز] دانشمند.۳. [قدیمی، مجاز] مشاور.۴. [قدیمی، مجاز] روایتکننده.⟨ موبد موبدان: در آیین زردشتی، رئیس کل موبدان.
موبذلغتنامه دهخداموبذ. [ م َ ب َ / مو ب َ / مو ب ِ ] (معرب ، اِ) موبد. عالم و دانای پارسیان و حاکم مجوس . (ناظم الاطباء). ج ، مؤابذة. دانشمند و دانا. عالم پارسیان و حاکم مجوس . (منتهی الارب ). || حاکم گبران . (دهار). و رجوع
مؤبدلغتنامه دهخدامؤبد. [ م ُ ءَب ْ ب َ ] (ع ص ) همیشه و جاوید و سرمد و پایدار و ابدی . (ناظم الاطباء). به معنی همیشه است مأخوذ از ابد. (از غیاث ). ابدی . جاوید. جاودان . جاویدان . جاودانه . همیشه . لایزال . (یادداشت مؤلف ) : باش همیشه ندیم بخت مساعدباش همیشه
شه موبدلغتنامه دهخداشه موبد. [ ش َه ْ ب َ ] (اِخ ) (قلعه ٔ شه موبد یا شاه موبد) قلعه ای در شیراز قدیم : و اندر وی [ در شیراز ] یکی قهندز است قدیم سخت استوار و آنرا قلعه ٔ شه موبد خوانند. (حدود العالم ).
شه موبدلغتنامه دهخداشه موبد. [ ش َه ْب َ ] (اِخ ) شاه موبد. پادشاه افسانه یی ایران و یکی از اشخاص منظومه ٔ ویس و رامین . (فرهنگ فارسی معین ).
موبد ایرانیلغتنامه دهخداموبد ایرانی . [ ب َ دِ ] (اِخ ) از گویندگان فارسی زبان بودو در هندوستان به سیاحت پرداخت . بیت زیر از اوست :از دیر و کعبه حاجت من گر روا شدی چندین چرا مشقت هر کیش بردمی .(از قاموس الاعلام ترکی ) (ازفرهنگ سخنوران ).
موبدان موبدلغتنامه دهخداموبدان موبد. [ ب َ ب َ] (اِ مرکب ) موبد موبدان . رئیس موبدان . دارنده ٔ عالیترین مقام روحانی در دین زرتشتی . (از یادداشت مؤلف ). قاضی القضاة مجوس . (مفاتیح ). یعقوبی فهرست صاحبان مناصب را در عهد یزدگرد اول (نیمه ٔ اول قرن پنجم میلادی ) چنین آورده است : بلافاصله بعد شاهنشاه ا
موبدیلغتنامه دهخداموبدی . [ ب َ ] (حامص ) موبد بودن . شغل موبد. مقام پیشوایی دین زرتشتی . (یادداشت مؤلف ) : منم گفت با فره ٔ ایزدی همم شهریاری و هم موبدی . فردوسی .وین طرفه که موبدی گرفته ست بر یک دو کشیش رنگ کشخان . <p cla
مؤبدلغتنامه دهخدامؤبد. [ م ُ ءَب ْ ب َ ] (ع ص ) همیشه و جاوید و سرمد و پایدار و ابدی . (ناظم الاطباء). به معنی همیشه است مأخوذ از ابد. (از غیاث ). ابدی . جاوید. جاودان . جاویدان . جاودانه . همیشه . لایزال . (یادداشت مؤلف ) : باش همیشه ندیم بخت مساعدباش همیشه
مؤبدةلغتنامه دهخدامؤبدة. [ م ُ ءَب ْ ب َ دَ ] (ع ص ) تأنیث مؤبد. (یادداشت مؤلف ). || ماده شتر رمنده و نافرمان و متوحشه . (منتهی الارب )(یادداشت مؤلف ). ماده شتر نافرمان . (ناظم الاطباء).
شه موبدلغتنامه دهخداشه موبد. [ ش َه ْ ب َ ] (اِخ ) (قلعه ٔ شه موبد یا شاه موبد) قلعه ای در شیراز قدیم : و اندر وی [ در شیراز ] یکی قهندز است قدیم سخت استوار و آنرا قلعه ٔ شه موبد خوانند. (حدود العالم ).
درونفرهنگ فارسی عمید۱. در آیین زردشتی، نان کوچکی که برای بعضی مراسم مذهبی میپزند و جلو موبد میگذارند و موبد با خواندن کلماتی از اوستا و دعای مخصوصی نان را متبرک کرده و سپس میان حاضران قسمت میکنند.۲. دعایی که در این مراسم بهوسیلۀ موبد خوانده میشود.
دهموبدلغتنامه دهخدادهموبد. [ دَ ب َ ] (اِ مرکب ) پیشواو پیر آتش - پرستان . (ناظم الاطباء). ممکن است صورتی از هیربد یا دِه موبَد یعنی موبد ده و ناحیه باشد.
زردهشتلغتنامه دهخدازردهشت . [ زَ هَُ / هََ هَِ ] (اِخ ) نام موبد موبدان در زمان هرمزبن انوشیروان که او را هرمز مسموم ساخت . (یادداشت بخط مرحوم دهخدا) : دل موبد موبدان تنگ شدرخانش ز اندیشه بی رنگ شدکه موبد بدو پاک بودش سرشت <b
موبد ایرانیلغتنامه دهخداموبد ایرانی . [ ب َ دِ ] (اِخ ) از گویندگان فارسی زبان بودو در هندوستان به سیاحت پرداخت . بیت زیر از اوست :از دیر و کعبه حاجت من گر روا شدی چندین چرا مشقت هر کیش بردمی .(از قاموس الاعلام ترکی ) (ازفرهنگ سخنوران ).
موبد کشمیریلغتنامه دهخداموبد کشمیری . [ ب َ دِ ک َ ] (اِخ ) از گویندگان قرن دوازدهم هجری کشمیر بود و به سال 1172 هَ . ق . درگذشت . (از قاموس الاعلام ترکی ) (از فرهنگ سخنوران ).
موبدان موبدلغتنامه دهخداموبدان موبد. [ ب َ ب َ] (اِ مرکب ) موبد موبدان . رئیس موبدان . دارنده ٔ عالیترین مقام روحانی در دین زرتشتی . (از یادداشت مؤلف ). قاضی القضاة مجوس . (مفاتیح ). یعقوبی فهرست صاحبان مناصب را در عهد یزدگرد اول (نیمه ٔ اول قرن پنجم میلادی ) چنین آورده است : بلافاصله بعد شاهنشاه ا
موبدیلغتنامه دهخداموبدی . [ ب َ ] (حامص ) موبد بودن . شغل موبد. مقام پیشوایی دین زرتشتی . (یادداشت مؤلف ) : منم گفت با فره ٔ ایزدی همم شهریاری و هم موبدی . فردوسی .وین طرفه که موبدی گرفته ست بر یک دو کشیش رنگ کشخان . <p cla
شه موبدلغتنامه دهخداشه موبد. [ ش َه ْ ب َ ] (اِخ ) (قلعه ٔ شه موبد یا شاه موبد) قلعه ای در شیراز قدیم : و اندر وی [ در شیراز ] یکی قهندز است قدیم سخت استوار و آنرا قلعه ٔ شه موبد خوانند. (حدود العالم ).
شه موبدلغتنامه دهخداشه موبد. [ ش َه ْب َ ] (اِخ ) شاه موبد. پادشاه افسانه یی ایران و یکی از اشخاص منظومه ٔ ویس و رامین . (فرهنگ فارسی معین ).
دهموبدلغتنامه دهخدادهموبد. [ دَ ب َ ] (اِ مرکب ) پیشواو پیر آتش - پرستان . (ناظم الاطباء). ممکن است صورتی از هیربد یا دِه موبَد یعنی موبد ده و ناحیه باشد.
موبدان موبدلغتنامه دهخداموبدان موبد. [ ب َ ب َ] (اِ مرکب ) موبد موبدان . رئیس موبدان . دارنده ٔ عالیترین مقام روحانی در دین زرتشتی . (از یادداشت مؤلف ). قاضی القضاة مجوس . (مفاتیح ). یعقوبی فهرست صاحبان مناصب را در عهد یزدگرد اول (نیمه ٔ اول قرن پنجم میلادی ) چنین آورده است : بلافاصله بعد شاهنشاه ا
اماد موبدلغتنامه دهخدااماد موبد. [ اَ دِ ب َ ] (اِخ ) نام موبدی از زرتشتیان معاصر اسحاق بن الندیم صاحب الفهرست . رجوع به الفهرست چ قاهره ص 20 و سبک شناسی ج 1 ص 77 (حاشیه ) شود.