اربهلغتنامه دهخدااربه . [ اَ ب َ / ب ِ ] (اِ) این کلمه درلاهیجان نام دیوس پیرس لوتوس است و در کوه درفک همین نام دارد و در نور آنرا کهلو گویند. و در شهرستان گرگان بنام اندی خرما مشهوراست . و خرما هندو و خرما هندی و بتصحیف خرمندی نیز خوانده میشود. میوه ٔ آن با
اربهلغتنامه دهخدااربه . [ اَ رَ ب َ ] (اِخ ) نام شهریست بمغرب از اعمال زاب و آن بزرگترین شهر زاب است وگویند در حوالی آن 360 قریه است . (معجم البلدان ).
اربهلغتنامه دهخدااربه . [ اَ رِب ْ ب َ ] (ع اِ) ج ِ رِبّة، بمعنی جماعت کثیر و گیاهیست . || اهل عهد و پیمان . اهل میثاق .
اربهلغتنامه دهخدااربه . [ اِ ب َ ] (ع اِ) زیرکی . || حاجت . نیاز: و لایبدین زینتهن الا لبعولتهن او آبائهن او آباء بعولتهن او ابنائهن او ابناء بعولتهن او اخوانهن او بنی اخوانهن او بنی اخواتهن او نسائهن او ما ملکت ایمانهن او التابعین غیر اولی الاربة من الرجال ... (قرآن <span class="hl" dir="ltr
اربهلغتنامه دهخدااربه . [ اُ ب َ ] (ع اِ) حاجت . نیاز. || گره یا گرهی که تا نگشایند گشاده نشود. (منتهی الارب ). عقده یعنی گره . (مؤید الفضلاء). || قلاده . || حلقه ٔ اَخیه که در زمین محکم کنند و اسب بدان بندند. ج ، اُرب . (مهذب الاسماء).
حریبهلغتنامه دهخداحریبه . [ ح َ ب َ ] (ع اِ) حریبه ٔ مرد؛ مال مسلوبه ٔ او یا مال که بدان معیشت گذراند. ج ، حَرائب .
حربگهلغتنامه دهخداحربگه . [ ح َ گ َه ْ ] (اِ مرکب ) حربگاه : در حربگه پیمبر ما معجزی نداشت از معجزات خویش قویتر ز قوتش . ناصرخسرو.که اِستاد با ذوالفقار مجردبه هر حربگه بر یمین محمد؟ ناصرخسرو.حربگه م
حربهلغتنامه دهخداحربه . [ ] (ع اِ) در فهرست مخزن الادویة این صورت را آورده و به آن معنی بوعجیدیطوس ودر بعض کتب عجیدیطوس داده اند و در مخزن الادویه «حربت » را صورتی از حربث دانسته است . رجوع به حربث شود.
حربیةلغتنامه دهخداحربیة. [ ح َ بی ی َ ] (اِخ ) نام محله ای بزرگ بیرون شهر بغداد و آنرا حرب بن عبداﷲ بلخی الراوندی قائد و یکی از سرداران ابی جعفر منصور خلیفه بنیاد کرد وآن بقرب دروازه ٔ معروف به باب حرب بغداد و نزدیک قبر بِشْرِ حافی و احمدبن حنبل است . و این محله در فتنه ٔ مغول ویران شد. (معجم
حربهلغتنامه دهخداحربه . [ ح َ ب َ ] (ع اِ) حَربة. آلت جنگ . (منتهی الارب ). سلاح . آلت حرب . || چوب دستی . (منتهی الارب ). || تازیانه . || نیم نیزه . (زمخشری ). نیزه ٔکوتاه . (دهار). || کارد. (غیاث ). دشنه . خنجر. ج ، حِراب . (منتهی الارب ) : این جا شمشیر و حربه و سنگ
خرمای اربهلغتنامه دهخداخرمای اربه . [ خ ُی ِ اَ ب َ / ب ِ ] (ترکیب اضافی ، اِ مرکب ) خرمالو. خرمای اربو. (یادداشت بخط مؤلف ). رجوع به اربه شود.
سیاه اربهلغتنامه دهخداسیاه اربه . [ اِ ب َ / ب ِ ] (اِ مرکب ) نوعی از درخت تنگرس که در دیناچال ، نور، کتول ، درفک و رامسر دیده میشود. آنرا در رامسر سیاه اربه میخوانند. (جنگل شناسی ج 2 ص 261).
گل اربهلغتنامه دهخداگل اربه . [ گ ُ ل ِ اُ ب َ / ب ِ] (ترکیب اضافی ، اِ مرکب ) دوایی است که آنرا از شام آورند و عنبر بید نیز خوانند. گزندگی جانوران را نافع است و به عربی جعده خوانند. (برهان ) (آنندراج ).
اربلغتنامه دهخداارب . [ اُ رَ ] (ع اِ) ج ِ اُربة. (از منتهی الارب ) (از ذیل اقرب الموارد). رجوع به اُربة شود.
خرمای اربولغتنامه دهخداخرمای اربو. [ خ ُ ی ِ اَ ] (ترکیب اضافی ، اِ مرکب ) خرمالو. خرمای اربه . (یادداشت بخط مؤلف ). رجوع به اربه شود.
حروف متقاربهلغتنامه دهخداحروف متقاربه . [ ح ُ ف ِ م ُ ت َ رِ ب َ / ب ِ ] (ترکیب وصفی ، اِ مرکب ) دو حرف که از دو مخرج نزدیک بهم باشند، چون «د. س . ش . ض ». (از کشاف اصطلاحات الفنون ).
خرمای اربهلغتنامه دهخداخرمای اربه . [ خ ُی ِ اَ ب َ / ب ِ ] (ترکیب اضافی ، اِ مرکب ) خرمالو. خرمای اربو. (یادداشت بخط مؤلف ). رجوع به اربه شود.
سیاه اربهلغتنامه دهخداسیاه اربه . [ اِ ب َ / ب ِ ] (اِ مرکب ) نوعی از درخت تنگرس که در دیناچال ، نور، کتول ، درفک و رامسر دیده میشود. آنرا در رامسر سیاه اربه میخوانند. (جنگل شناسی ج 2 ص 261).
متاربهلغتنامه دهخدامتاربه . [ م ُ رَ ب َ ] (ع مص ) همزاد و هم سن شدن . یقال : تاربتها ای صارت تربها. (منتهی الارب ) (آنندراج ) (ناظم الاطباء). || مصاحبت اتراب . (منتهی الارب ) (ناظم الاطباء).
متقاربهلغتنامه دهخدامتقاربه . [ م ُ ت َ رِ ب َ ] (ع ص ) مؤنث متقارب : و ازمنه ٔ متفاوته و متناسبه و حرکات متقاربه و متباعده و مراتب اوتار و مدارج و تراکیب اوزان و الحان نشان کرد. (سندبادنامه ص 65). و رجوع به متقارب معنی اول شود.