اخبثلغتنامه دهخدااخبث . [ اَ ب َ ] (ع ن تف ) خبیث تر. گنده تر. پلیدتر. (مهذب الاسماء).- امثال : اخبث من ثعلب . اخبث من ذیب الخمر . اخبث من ذیب الغضا. اخبث من
اخبطلغتنامه دهخدااخبط. [ اَ ب َ ] (ع ص ) مرد پای زننده . ج ، خُبط. || (ن تف ) نعت تفضیلی از خبط.- امثال : اخبط من حاطب لیل ؛ لأن ّ الذی یحتطب لیلاً یجمع کل شی ٔ مما یحتاج الیه و ما لایحتاج فلایدری ما یجمع.اخبط من
اخابثلغتنامه دهخدااخابث . [ اَ ب ِ ](ع ص ، اِ) ج ِ اخبث . || (اِخ ) بنوعک بن عدنان پس از وفات نبی صلی اﷲ علیه و آله و سلم در سرزمین خود اعلاب ، بین طائف و ساحل ارتداد آوردند و طاهربن أبی هاله بامر ابوبکر بحرب آنان شتافت و در اعلاب باایشان جنگ درپیوست و کشتاری سخت کرد و ابوبکر پیش از وصول خبر
اخابث المنافقینلغتنامه دهخدااخابث المنافقین . [ اَ ب ِ ثُل ْ م ُ ف ِ ] (اِخ ) ثم ّ حمل ابن ابی الی قبره . و قد غلب علیه المنافقون کسعدبن حنیف و زیدبن اللّصیت و سلالةبن الحمام و نعمان بن أوفی بن عمرو و رافعبن حریملة و مالک بن ابی قوقل و داعس الیهودی و سوید الیهودی ، و هؤلاء اخابث المنافقین و هم الذین ک
اخباتلغتنامه دهخدااخبات . [ اِ ] (ع مص ) فروتنی کردن . (زوزنی ). خضوع . خشوع . || آرام گرفتن دل . (آنندراج ).
اخبثانلغتنامه دهخدااخبثان . [ اَ ب َ ] (ع اِ) (بصیغه ٔ تثنیه ) گنده دهنی و بیخوابی . || بی خوابی و بیقراری . || بول و غائط. (مهذب الاسماء) (منتهی الارب ).
یوصیلغتنامه دهخدایوصی . [ ی َ وَص ْ صی ی ] (ع اِ) مرغی است به عراق ، بال آن درازتر از بال باشه ، و هو اخبث صیداً أو هو الحر. (منتهی الارب ) (آنندراج ).
ذئب الخمرلغتنامه دهخداذئب الخمر. [ ذِءْ بُل ْ خ َ ] (ع اِ مرکب ) در مجمع الامثال میدانی آمده است : اخبث من ذئب الخمر و اخبث من ذئب الغضا قال حمزة العرب تسمی ضروباً من البهائم بضروب من المراعی تنسبها الیها فیقولون : ارنب الخلة و ضب السحاء و ظبی الحلب و تیس الربلة و قنفذ برقة و شیطان الحماطة و ذلک ک
اغلظلغتنامه دهخدااغلظ. [ اَ ل َ ] (ع ن تف ) درشت تر. ستبرتر. (آنندراج ). نعت تفضیلی از غلظت . بمعنی ستبرتر. زفت تر. غلیظتر. (یادداشت بخط مؤلف ): اغلظ المواطی الحصی علی الصفا. (مجمع الامثال میدانی ذیل اخبث ).
نبطیلغتنامه دهخدانبطی . [ ن َ ب َ ] (ص نسبی ) منسوب است به نبط. (سمعانی ). نباطی . نباط. (المنجد). رجوع به نَبَط شود. || واحد نبط. یک نفر از قوم نبط. رجوع به نَبَط شود. || عامی . یکی از اخلاطالناس . یکی از عوام الناس . رجوع به نَبَط شود. || قسمی دشنام است . (یادداشت مؤلف ) :
اصلةلغتنامه دهخدااصلة. [ اَ ص َ ل َ ] (ع اِ) مار خرد یا بزرگی است که گویند بدم خود میکشد و در حدیث آمده است : کأن ّ رأسه اصلة. ج ، اَصَل . (از قطر المحیط). مار خرد و یا کلان که از دم و یا نفس خود هلاک میگرداند. (آنندراج ) (از ناظم الاطباء) (از منتهی الارب ). ماریست خبیث و او را یک پا باشد ک
اخبثانلغتنامه دهخدااخبثان . [ اَ ب َ ] (ع اِ) (بصیغه ٔ تثنیه ) گنده دهنی و بیخوابی . || بی خوابی و بیقراری . || بول و غائط. (مهذب الاسماء) (منتهی الارب ).